Ritualen en hun Betekenis

Sterzoeker richt de blik nog even op het begrip "rituaal". Volgens onze definitie is een rituaal een geheel van voorschriften, meestal in geschreven of gedrukte vorm, aangaande de uitvoering van een ritueel. Deze definitie doet even het probleem van de kip en het ei rijzen. Wat is er eerder: het rituaal of het ritueel? Een schijnprobleem, blijkt al spoedig. Er zijn tal van rituelen waarvoor in het geheel geen geschreven voorschriften of "ritualen" bestaan.

Natuurlijk is de levende werkelijkheid van het ritueel altijd primair, het rituaal is daarvan een afgeleide en dus secundair. Met andere woorden: het ritueel is niet een tot leven gebracht rituaal, het rituaal is veeleer een versteend ritueel.

leder rituaal is in eerste instantie geweest een 'aide mémoire' een geheugensteuntje, dienende om de uitvoerenden in staat te stellen zich op de juiste handelingen en eventueel de daarbij behorende uit te spreken teksten voor te bereiden. Dat betekent dat het rituaal nooit anders kan zijn dan een momentopname van een zeer bepaald ritueel. Om het maar hardop te zeggen: op het ogenblik van het in druk verschijnen van een rituaal is het al verouderd en komt het al niet meer met de werkelijkheid van het ritueel overeen.

Er is nog een beperking die het rituaal achterstelt bij het ritueel. Het ritueel is een levende handeling, eventueel aangevuld met gesproken of gezongen teksten, die in haar totaliteit kan worden waargenomen en in de geest van de waarnemer "geregistreerd". Het ritueel is echter veel moeilijker in woorden te beschrijven, zoals vaak in een rituaal moet worden gedaan. Iedere een rituele handeling navolgen als hem voor de eerste maal is getoond hoe hij het gedaan moet maken. Probeer datzelfde handeling nu eens met woorden te beschrijven. Er ontstaan dan constructies die wellicht afwijken van wat men denkt te hebben waargenomen.

Het mag worden aangenomen dat allerlei wijzigingen en onderlinge varianten in ritualen het gevolg zijn van het verkeerd "vertalen" van dergelijke aanwijzingen in concrete handelingen en bewegingen. Men kan ook zeggen dat zij zijn ontstaan als gevolg van het raadplegen van gedrukte ritualen in plaats van het oplettend deelnemen aan het ritueel.

Het is paradoxaal dat juist door het vastleggen van het ritueel in een rituaal foutenbronnen worden geopend die ertoe bijdragen dat het rituaal verandert en dat het uiteindelijk gecorrumpeerd wordt overgedragen.

Een rituaal is dus een momentopname van een ritueel, dat op een bepaalde plaats op een bepaalde tijd zo is uitgevoerd. Het is, zoals we hebben gezien, tevens een beperkte weergave van het gehele rituele gebeuren, en wel omdat alle voorschriften dienaangaande worden gegeven in verbale vorm. Een rituaal kan de volgende onderdelen bevatten, al behoeven alle hierna te noemen categorieën niet altijd te zijn opgenomen.

1. Aanwijzingen met betrekking tot de inrichting van de ruimte waarin het ritueel wordt uitgevoerd en de benodigde attributen en rekwisieten, rituele bekleding, e.d.

2. Aanwijzingen betreffende de aan het ritueel deelnemende personen, ambtsdragers, participanten.

3. Aanwijzingen ten aanzien van uit te voeren bewegingen door de ruimte van personen en objecten.

4. Aanwijzingen betreffende uit te voeren handelingen, gestes en gebaren.

5. Aanwijzingen inzake de omgang met bepaalde objecten.

6 . Aanwijzingen betreffende de uit te spreken of te zingen teksten.

Al deze aanwijzingen en voorschriften zijn ooit op enig moment, na een uitvoerige analyse van het originele ritueel, in verbale vorm weergegeven en vastgelegd. Wanneer dit wordt vereist, kan aan de hand van al deze voorschriften en aanwijzingen het geheelvan het ritueel uit het rituaal worden gereconstrueerd en door de uitvoerenden opnieuw tot leven worden gebracht.

Het rituaalboek of -boekje, dient om ons als participanten in het ritueel voor te bereiden op de uitvoering van het ritueel. Hierin ligt het nut van het rituaalboek. Het ritueel leert men echter het beste kennen door eraan deel te nemen.

Een volledig rituaal poogt het gehele complex van bewegingen, handelingen en uit te spreken teksten zo zorgvuldig mogelijk verbaal weer te geven. Dat is het gemakkelijkst met betrekking tot de uit te spreken teksten, want die zijn al verbaal van karakter. Zoals wij hebben gezien, is het veel moeilijker ten aanzien van de uit te voeren handelingen en bewegingen.

Het mag best worden gezegd dat het ritueel Sterzoeker aanspreekt - dat het één van de factoren is die de beoefening van de rituele magie en mysteriespelen zo aantrekkelijk maken. Het goede ritueel is levend, het is ludiek, het is sociaal, het is allusief en het biedt daardoor ruimte aan persoonlijke spirituele verwerking. Maar wij mogen niet blind zijn voor de risico's van het ritueel.

Het grootste risico is wel het ritualisme: de tendentie naar steeds verder en verder gaande ritualisering, waarbij het ritueel niet alleen een doel in zichzelf wordt, maar zelfs geen enkele werkelijke functie of zin meer heeft. Daarop zal Sterzoeker in een latere blog terug komen. Het ritualisme kan ontaarden in crisis der geheime traditie. Dit ritualisme drukt zich ook uit in de behoefte, werkelijk alles gestileerd en symbolisch op te vatten.

Rituele vormen zijn zodanig gestileerde vormen dat rondom de deelnemenden aan een ritueel een ruimte wordt geschapen waarin het spel kan worden gespeeld terwijl de deelnemenden elkaar kunnen blijven respecteren. Door het gezamenlijk ritueel komen zij ook tot elkaar.

In het ritualisme kan deze stilering zo abstract en zo kil worden dat de ander, de medespeler, nog slechts een pion is in een spel en niet langer een medemens in een wederzijdse relatie. De Voorzittende of de magister templi die op deze wijze zijn functie uitoefent, is dan niet meer dan een houten koning in een abstract schaakspel - en hij of zal geen weet meer hebben van de privé situatie van deelnemer A. of de promotie van deelnemer B. Het beoogde ritueel moet wel "warm" blijven, als een middel om elkaar te vinden, en niet verkillen waardoor de deelnemers elkaar verliezen.

Als laatste wil Sterzoeker de steeds weer terugkerende vraag stellen naar de betekenis van het ritueel. Is dat wel een zinvolle vraag? Ritueel is immers door Sterzoeker omschreven als een levende, menselijke handeling. Kan die niet "uit zichzelf" worden begrepen? Een bekende choreograaf heeft iets dergelijks gezegd van de dans. Vraag niet wat de dans 'betekent'. De dans moet worden begrepen als dans, uit zichzelf.

Strawinsky zei precies hetzelfde toen hem werd gevraagd wat een stuk van hem nu wel "betekende": "Vraag je ook wat het betekent als je een nachtegaal hoort zingen?" Muziek moet worden aangehoord en als zodanig worden "begrepen", en de vraag naar een ander referentie- of betekeniskader is zinloos.

Het is een aantrekkelijke gedachte dat zoiets ook zou kunnen gelden voor het ritueel. Veel van dat ritueel spreekt voor zichzelf en vraagt niet om verklaring en interpretatie in nog eens een ander referentiekader. En als het ritueel daarom wèl vraagt, dan is de deelnemer het die deze betekenis geeft, en niet een rituele leer, een doctrine of een van buitenaf opgelegd schema.

Het ritueel is een expressiemiddel en vervult zijn functies (zoals door Sterzoeker eerder omschreven is, in de blog "Over wat er Religieus is binnen een Ritus"), zonder hulp van een vooraf opgelegde leer.

De praktijk van de ritualist, magiër, vrijmetselarij enz., is gebaseerd op een juiste uitvoeringspraktijk van haar rituelen: op de orthopraxis. Zij is niet gebouwd op een leer of-een doctrine, of op een orthodoxie. Toch kennen wij een grondgegeven waarop het stelsel is gebaseerd, en tegen de achtergrond waarvan wij toetsend en waarderend te werk kunnen gaan. Tussen deze beide, de juiste grondslag (dus toch een beetje orthodoxie) en de kennis van de uitvoeringspraktijk (de orthopraxis) is het strakke koord gespannen waarover wij moeten gaan. Entre ces deux mon coeur balance!

Functies en zin van het ritueel

In de vorige blog heeft u het begrip 'ritueel' beter hebben leren kennen, kunnen wij de vraag stellen naar de kenmerken van het ritueel en de functies van het ritueel voor de groep.

1. Het ritueel is interactief, d.w.z. het heeft betrekking op interactie tussen mensen. Het is sociaal en dynamisch. Het is een levende, intermenselijke activiteit.

2. Het is kenmerkend voor een omschreven groep of subcultuur, en draagt bij tot de versterking van de identiteit van de groep.

3. Het is traditioneel bepaald. Als gevolg daarvan is het ook bekend bij de deelnemenden aan het ritueel. Die bekendheid geeft vertrouwdheid. Vandaar de tegenstand tegen alle wijzigingen in een bekend ritueel, b.v. door wijzigingen in de voorschriften, het rituaal.

4. Ondanks de herhaling verveelt het ritueel nimmer, integendeel, het werkt meestal stimulerend.

5. Het ritueel is op zichzelf een vorm van gedrag en is minder bepaald door aan tijd gebonden opvattingen en leerstellingen. Het ritueel heeft de neiging zichzelf in stand te houden en draagt daardoor bij tot het in stand houden van de betrokken groep (c.q. subcultuur) in de tijd. Dit kenmerk van het ritueel zou kunnen verklaren dat de rooms-katholieke kerk met haar uitgebreide liturgie (= ritueel) zich als lichaam in de tijd langer handhaaft dan de elkaar verketterende protestantse kerken met hun uiteenlopende leerstellingen. Ritueel vergroot de levensduur ("Iife span") van de betrokken sociale groep of subcultuur.

6. Het ritueel is toch dynamisch. Het staat toe dat het (haast ongemerkt) verandert en zich aanpast aan nieuwe eisen.

7. Rituelen beïnvloeden en stileren de wijze waarop de mens omgaat met de wereld van de objecten, de materiële cultuur. Ook hier is sprake van een minder praktische en pragmatische wijze van handelen, een meer gestileerde en "plechtige" omgang met de dingen. Hierdoor wordt ook die materiële wereld opgenomen in het zinvolle universum. Vrijmetselaren zullen dit element aanstonds herkennen, waar immers in hun ritus op die manier wordt omgegaan met de "dingen" als de verschillende werktuigen en gereedschappen, met andere attributen en rekwisieten en met de maçonnieke bekleding of "regalia".

8. Door dit alles is het ritueel in staat te verwijzen naar een werkelijkheid achter de pragmatische werkelijkheid, naar een zinvol referentiekader, dat betekenis geeft aan wat men doet.

Over Rite, Ritueel, Ritus en Rituaal

Rite, Ritueel, Ritus en Rituaal Sterzoeker wil deze begrippen even voor u op een rijtje zetten. Het woord "rituaal" is via de kerkelijke traditie ontleend aan het Latijnse "ritualis". De oorspronkelijke betekenis van dit begrip wordt omschreven als "voorschrift aangaande de uitvoering van een plechtige handeling". Dit laatste begrip, "plechtige handeling", is in deze context hetzelfde als het begrip "rite".

Een rite is een volgens traditioneel voorschrift uitgevoerde plechtige handeling. Dat begrip "plechtig" wijst op de herkomst van het begrip uit de sfeer van de liturgie. In de wetenschappelijke context zou men voor "plechtig" ook kunnen lezen "gestileerd", of zo als we in een eerder blog schreven "ernstig". De rite is niet een praktische of pragmatische handeling, maar een gestyleerde, "symbolische" handeling, waarin wordt verwezen naar een mogelijke daarachter verborgen gaande werkelijkheid of betekenis.

Men kan de rite beschouwen als een "eenheid van ritueel". Zo is het wisselen van de ringen een rite, die op zichzelf onderdeel is van het meer omvattende ritueel van de kerkelijke of burgerlijke huwelijksvoltrekking. Het sprenkelen of gieten van het water over het hoofd van de dopeling is een rite, die onderdeel is van het ritueel van een kerkelijke doopdienst. Het ledigen van een "Bittere Beker" is een rite, die onderdeel is van het ritueel van aanneming in een magische loge. Het openen van de kwartier is een rite, die onderdeel is van het ritueel van de van de magiër, waarbij een midden gedeelte en een het sluiten van de kwartieren volgt.

De in de vorige blog beschreven definitie van het begrip "rituaal" is ook van toepassing op de voorschriften inzake een reeks of opeenvolging van plechtige handelingen, een ritueel.

Wat bedoelen wij met het begrip "ritueel"?
Een ritueel is een opeenvolging van gestileerde handelingen die in een gegeven groep op de bestemde tijd en plaats op een door traditie bepaalde wijze behoren te worden uitgevoerd.
De voornaamste elementen van deze definitie worden hierna nog eens afzonderlijk toegelicht:

"..... gestileerde handelingen": de rite is niet praktisch of pragmatisch, maar gestileerd en symbolisch of "plechtig". Het doopwater dient niet om een baby te wassen, een bittere beker wordt niet gedronken om de dorst te lessen.

"..... in een gegeven groep" verwijst naar de sociale context waarin het ritueel als gedragsregel geldt; in een andere groep gelden misschien andere rituelen. In sociologisch jargon zou hier misschien ook gesproken kunnen worden van "... een gegeven sub-cultuur".

"..... op de bestemde tijd en plaats" verwijst naar de inbedding van het ritueel in een ordening van tijd en ruimte, dus in een zinvol "universum". Op een andere dan de aangegeven tijd en op een andere dan de bestemde plaats is het ritueel niet zinvol, d.w.z. zinloos.

"..... op een door de traditie bepaalde wijze" verwijst naar de aard van de regelgeving, waardoor het gedrag of de handeling is bepaald. In het bijzonder wordt hier gedoeld op de vorm die is voorgeschreven voor de uitvoering van de handeling, die uit misschien vele opties is gekozen. De gemaakte keuze is meestal niet vastgelegd in geschreven voorschriften, maar wordt bepaald door de traditie.

Nu hiermee het begrip "ritueel" is verduidelijkt, moet nog worden vastgesteld dat, afhankelijk van de wetenschappelijke context, voor dit alles ook wel het begrip "ceremonieel" wordt gebruikt. De plechtige handeling heet dan niet "rite" maar "ceremonie", het ritueel heet dan "ceremonieel".

Rest Sterzoeker nog het begrip "ritus" te omschrijven:

Een ritus is een afgerond geheel van samenhangende rituelen.

In de magie treffen wij allerlei vormen aan die elk afzonderlijk als "ritueel" moeten worden gedefinieerd; de gehele werkwijze echter zou men kunnen aanduiden als "de magische ritus".

Op grond van het voorgaande kunnen wij nu ook het begrip "rituaal" als volgt definiëren:
Een rituaal is het geheel van voorschriften, gewoonlijk in geschreven of gedrukte vorm, aangaande uitvoering van een ritueel.

In de volgende blog wil Sterzoeker het hebben over functies en zin van het Ritueel.

Over Rituaal en Ritueel

Sterzoeker schreef eerder al dat bepaalde rituelen, op allerlei plaatsen in de samenleving, het gedrag van de mensen reguleert. Het ritueel speelt een belangrijke rol in onderling zo verschillende sferen als die van de universiteit, het studentenleven, de rechtspleging, de krijgsmacht, het parlement, het hof, de kerk, het gezin en de familie. Als Sterzoeker hieruit één conclusie zou mogen trekken dan is het wel deze: niet een bepaalde groep bepaald groep, kerk, of beweging heeft het monopolie op ritueel en symboliek, dit in tegenstelling tot soms wel wordt uitgedragen.

Sterzoeker wil in deze blog eerst even aandacht schenken aan de veel gebruikte begrippen, met name "ritueel" en "rituaal". Onze rijke Nederlandse taal kent een duidelijk onderscheid in betekenis tussen woorden als "materiaal" en "materieel", "moraal" en "moreel", en ook "rituaal" en "ritueel". Wie dit onderscheid niet maakt en deze woorden door elkaar haalt, geeft op zijn minst blijk van onzorgvuldig taalgebruik, maar misschien is het ook luiheid of taalarmoede.

Sterzoeker ergert zich als je leest "de brandweer rukte uit met groot materiaal",of, kort geleden nog, "de moraal van de in de woestijn gelegerde troepen is uitstekend". Het is te betreuren dat het woord "rituaal" nergens zo wordt misbruikt als juist in de kring van de ritualisten. Hoe vaak horen wij niet stijlbloempjes aan als:"ons mooie rituaal...", "ik ben weer diep getroffen door ons rituaal...","de betekenis van ons rituaal..." en dergelijke. In al deze gevallen is bedoeld "het ritueel", c.q. "de ritus".

Men bedoelt toch immers dat men is aangesproken door de levende werkelijkheid van de gezamenlijke beleving van het ritueel, waaraan men kan deelnemen, waarin men kan worden opgenomen. Die waarneembare, zich in de tijd voltrekkende gezamenlijke handeling kan met verschillende begrippen worden aangeduid; men kan spreken van "ceremonie" of "ceremonieel", van "ritueel" of "ritus".

Welke keuze men hier doet hangt af van welke afspraak men hier wenst te volgen of in welk wetenschappelijk vakgebied men zich beweegt. Men mag in dit verband nooit spreken van een "rituaal".

Soms hoor je mensen ook zeggen, als ze een rituaal-boekje doornemen, "...wat een prachtig ritueel boekje is dit". Hier had men dus rituaal moeten zeggen in plaats van ritueel.

Een rituaal is aldus een voorschrift, een geschreven of gedrukt geheel van aanwijzingen inzake de uitvoering van een ritus. Tegenover de levende en zich verder evoluerende werkelijkheid van het ritueel, dat zich in de tijd voltrekt en waaraan kan worden geparticipeerd, staat het gecodificeerde voorschrift, het rituaal boek.

Over wat er Religieus is binnen een Ritus.

Sterzoeker stelde zich de vraag wat er religieus is binnen een ritus of een ritueel. En kwam tot de conclusie dat de vraag slechts gedeeltelijk beantwoord kan worden. Het is duidelijk, dat de religieuze betekenis van de ritus nauw samenhangt met zijn materiële context waarin het plaats heeft. Dezelfde ritus of ritueel kan, al naargelang de context, een heilige handeling of een alledaagse handeling zijn. In het laatste kan men nog wel van een ritueel spreken, maar niet van een heilige handeling.

Het ochtendritueel, bestaande uit een serie opeen volgende stereotiep uitgevoerde handelingen, opstaan, douchen, ontbijt klaar maken, tanden poetsen, kijken of alle ramen dicht zijn, deur achter je dicht doen. Dit lijkt op een werkelijk ritueel, maar het is het niet en het is ook geen heilige handeling, tenzij men heilig in een wel zeer ruime zin neemt. Maar dan nog is het heilige meer een mogelijkheid dan een aan dit ritueel inherente werkelijkheid. Dit onderscheid is niet zonder belang.

De vraag is: welke formele aspecten heeft het ritueel waardoor het zich leent om religieuze betekenis te krijgen en een heilige handeling te worden? Waarin bestaat de heiligheid van de ritus, afgezien van de inhoud van de handeling en de eventuele heilige voorwerpen, die daarbij gehanteerd worden? Want het is duidelijk dat de ritus, een eiland te midden van het gewone handelen, door zijn positie iets heiligs heeft. Het heilige immers is dat wat anders is dan het gewone; reeds als "andere" handeling kan de ritus of ritueel dus heilig genoemd worden.

De houding tegenover een rituele handeling is anders, omdat er meestal geen individuele keuze aan ten grondslag ligt. Veel rituelen zijn van te voren vastgelegd, denk maar aan het ritueel op zondag in de kerk.

Sterzoeker wil die heilige, andere karakter van de ritus nader onderzoeken aan de hand van de verschillende formele kenmerken. Religieus is, ruwweg gezegd, wat met het heilige te maken heeft. Er zijn hierin gradaties van een maximum tot een minimum. Maar dat alles speelt zich af binnen de ernst van het ritueel.

Het religieuze is het volstrekt ernstige, ernst is religie. Heilig is de ritus of het ritueel vooreerst als het definitief vastgestelde, dat geen verantwoording over zijn vorm schuldig is. Dat wil zeggen het ritueel of de ritus wordt zo uitgevoerd als voorgeschreven en dat wordt altijd zo gedaan en niet anders. De ritus is daar halve niet aan verandering of aan persoonlijk voorkeuren of afkeur onderhevig.

Het heilige is geen object van menselijke vrijheid. De ritus kan dus heilig genoemd worden vanwege zijn onaantastbare onveranderlijkheid. Heilig in deze ruime zin van het woord noemt men immers datgene wat men te respecteren heeft.

Gebruiken en gewoonten zijn heilig; zij leiden hun eigen bestaan en het is niet toegestaan er iets aan te veranderen. Het heilige manifesteert zich ook in het oeroude en door de traditie, zoals men dan zegt; het geheiligde. Het heilige is het sacrosancte, op de schending waarvan het verleden en de samenleving een sanctie hebben gezet.

De ritus kan een heilige handeling zijn alleen al omdat hij zeer oud is. Het oude is het eerbiedwaardige, heilige. Allerlei oude, historische en overgeleverde rituelen hebben vooral in landen waar men sterk op de traditie steunt, zoals in Engeland, een sacrosanct en religieus karakter, niet om hun inhoud, maar alleen om het feit, dat zij zo oud zijn en teruggaan tot de oertijd van de natie. Omdat de bevolking retrovert leeft vanuit deze oertijd, is alles wat uit die tijd stamt, heilig, hoe verstard en onpraktisch het ook is. Want het bepaalt het levenspatroon van de bevolking en dit leven is gebonden aan de ritus.

We zien deze zelfde hang naar het verleden, ook terug bij sommige moderne magische scholen. Er zijn een aantal ordes die prat gaan op het feit dat ze afstammen van, de naar hun zeggen, generaties lang doorgeven traditie van de Golden Dawn. Hierbij neemt zo'n moderne school een vergelijkbaar standpunt in, als welke er gehanteerd wordt binnen de geïnstitutionaliseerd religies. Men gaat er vanuit dat het goed is, wat men aanhangt en doet, omdat het oud is. Soms verliezen dit soort magische scholen daarbij uit het oog dat de traditie van de Golden Dawn, die ze menen te volgen, in de tijd dat wat zij nu als traditie zien, een levendige school was en (nog)geen traditie kende.

De Golden Dawn was een laat 19e-eeuwse en vroeg 20e-eeuwse magische orde en heeft maar heel kort geëxciteerd. Moderne magische scholen kennen in werkelijkheid dus geen lange voorgeschiedenis en hebben daarhalve ook geen eeuwen oude traditie. Scholen die dit wel beweren kennen de geschiedenis van de Golden Dawn niet, of ze proberen de zaken, in het kader van eigenbelang, mooier voor te stellen dan dat ze in werkelijkheid zijn. Een mooi voorbeeld hiervan is te vinden in de blog "Hoe leer je magie", van Ina Custers- van Bergen, magister templi van de Temple of Starlight. De blog gaat over haar voorstelling van moderne magische ordes.

De Golden Dawn viel destijds uiteen, doordat de leden onderling te verschillend waren en men het niet onderling eens kon worden. Het opheffen van de oorspronkelijke Golden Dawn resulteerde er in dat verschillende ex-leden van hun eigen magische scholen gingen stichten. Zodoende kwam er een abrupt einde aan de tradities binnen de Golden Dawn in zo verre die al bestond.

Rituelen bepalen dus een deel van het leven. Valt het traditionele kader van het rituele leven weg, dan valt men terug in de chaos, waaraan het levenspatroon zo moeizaam ontworsteld is. De ritus is heilig als kosmos, veroverd op de chaos; de ritus is een wal die wordt opgeworpen tegen het opdringen van de chaos, die zijn kinderen dreigt te verslinden en het leven in zich dreigt terug te nemen. De ritus bezweert een crisis en helpt het leven over een kritiek punt heen. Op alle kritieke punten. en overgangen in het primitieve leven grijpt de ritus in, bij geboorte, volwassenwording, ziekte en dood.

De rituelen, die de overgang van de ene levensfase naar de andere vergezellen en bewerken heeft men zeer treffend "rites de passage" genoemd. Men zou ook kunnen spreken van bevestigingsrituelen, van crisis-rituelen en in vele gevallen van geruststellings- en bereidheids-riten. In de crisissituatie moet de mens, hoe machteloos hij ook is, "iets" doen; dit "iets" wordt in het crisisritueel geïnstitutionaliseerd.

Ook de zo bekende vruchtbaarheidsriten en de rituele ommegangen, die op gezette tijden gehouden worden en de seizoenen als het ware op hun plaats moeten houden, kunnen dikwijls als crisis-rituelen worden beschouwd. Zij zijn de geïnstitutionaliseerde menselijke bijdrage tot een herstel van de parallelliteit tussen menselijk en kosmisch leven, die in de crisis of in de droogte verstoord dreigt te worden. De mens springt dan binnen in het ritme van de kosmos om dat te beïnvloeden en zijn rituele handeling is anderzijds te zien als de ritmisering van
zijn eigen bereidheid om in die parallelliteit zijn levenskader te vinden.

De ritus is het gebaar waardoor wordt aangeduid en inchoatief wordt volbracht wat de mens van de machten gedaan wil krijgen. Het avond-ritueel is een begin van de slaap en een vragen om het geschenk van de slaap; het vruchtbaarheids-ritueel lokt de regen uit door het kader voor te tekenen waarin de regen moet vallen. Het magische, het eigenmachtige en het religieuze, de bereidheid en de overgave zijn hier, zoals gewoonlijk, moeilijk te scheiden. En er is geen reden om de tegenstelling tussen de beide aspecten van dezelfde handeling al te zeer toe te spitsen.

De ritus of een ritueel is een bezwering van de chaos en de crisis, een beveiliging van het leven van enkeling en gemeenschap. Heilig is de ritus dan ook, in zoverre hij het belang van de eenling transcendeert en de eenheid van de gemeenschap veilig stelt. De sociologische oogpunt kunnen we hier zelfs het wezen van het heilig en de religie in gezocht worden: het heilige is het sociale.

Hieraan meer in het bijzonder ontlenen dan allerlei vormen van initiatierituelen hun heilig karakter: zij markeren en bewerken het opgenomen worden van het individu in de heilige ( sociale) gemeenschap, de menselijke kosmos. Het onaantastbare van het heilige is hier nader te omschrijven als het transcendente karakter van het sociale ten opzichte van het individuele.

Wie de ritus aantast, tast in die zin de gemeenschap aan en wel in haar evenspatroon, in het rooster van haar ordening. In een primitieve of archaïsche samenleving is een vergrijp tegen de riten de meest ernstige misdaad, de meest verontrustende; hij veroorzaakt een paniek. De bestraffing van die misdaad is dan op haar beurt een tegen-ritueel, dat het evenwicht moet herstellen.

Het verleden, de traditie, het geïnstitutionaliseerde is dat wat de gemeenschap bindt, het geraamte van haar lichaam. De verstarring en het onveranderlijk van de ritus is nodig om een stevig geraamte te vormen; het leven met zijn vrijheid en zijn creativiteit moet zich daarvan terugtrekken en het mag zelfs geen object worden van een kritisch onderzoek, waarin zijn bestaan twijfelachtig wordt.

Een crisis in het gebeente zou een totale ineenstorting kunnen veroorzaken. Of anders gezegd: een zoeken naar nieuwe wegen zou de gemeenschap het spoor bijster doen worden en haar in een paniek of chaos storten. Dit zien we in het klein ook terug bij de bovengenoemde moderne magische school, waar de magister templi geen inspraak (van buiten) duld in de gevoerde beleid, en waar de persoonlijke inbreng van de studenten in groepen of bijeenkomsten, die buiten de orde worden gehouden, wordt gezien als inferieur en dus als een bedreiging voor de kwaliteit van de school. Ook geldt in deze school de regel; wat er binnen de school plaatsheeft niet buiten de school besproken mag worden. Ook hier ligt als men zich niet aan de institutionele regels houdt chaos op de loer. Een blik over de rand van het veilige nest, in de eindeloze verten van geheel andere mogelijkheden, zou het leven in het nest voorgoed kunnen vergiftigen met heimwee en onzekerheid.

Ritueel opgenomen worden in de gemeenschap is trouw beloven aan haar instituten. Daarom is het een plechtigheid. Het plechtige van een ritus bevat altijd een negatief moment of ook: een moment van evasie. Het is een verzoening van de enkeling met de gemeenschap, van de impuls met het instituut, waarin de eerste als het ware de mogelijkheid van een negatie ten opzichte van het instituut afzweert en definitief zijn eventuele destructieve intenties dienomtrent van zich af zet om zich vastberaden te bewegen in het spoor van de samenleving. Het plechtige moment is de emotie, waarin na een kort en dikwijls omwille van de plechtigheid uitgelokt conflict tussen een negatief, destructief gevoel en een positieve sociale impuls de laatste zegeviert en op zijn troon geheven wordt.

In het plechtige transcendeert de ritus ook gevoelsmatig zijn negatief element, de zinloosheid. Bij een plechtige, rituele dodenherdenking, om maar een willekeurig voorbeeld te noemen, bestaat de emotie in een conflict tussen de overtuiging van de zinloosheid van oorlogen en die van de zinvolheid van het patriottisch levenskader, waarbinnen de gevallenen herdacht worden.

Zonder negatief moment, zonder innerlijke zinloosheid kan de ritus niet plechtig zijn. Want het plechtige is juist de negatie van deze negatie, een opstuwing van affectieve krachten tegen de dreigende chaos van loutere negativiteit.

De heiligheid van de ritus als levenskader van de gemeenschap houdt dus rechtstreeks Verband met zijn sacrosanct, onaantastbaar en door de traditie geheiligd karakter. Zij blijft geheel binnen de menselijke wereld. Van heiligheid in meer enge, religieuze zin spreekt men pas, wanneer het heilige in verband gebracht wordt met transcendente machten of personen, goden.

De heilige handeling heeft, wanneer zij op goden betrokken is, een cultisch karakter. In de cultus krijgt de ritus het duidelijkst een religieuze betekenis. De offerritus is, voor zover hij niet een rituele verkwisting of doodslag is - ook de doodstraf wordt ritueel voltrokken - een cultisch contact met een transcendente godheid, waarin deze in haar identiteit bevestigd wordt. Ook hier bewerkt het ritueel minder dan het uitdrukt. Het blijft een Willekeurig en gebrekkig gebaar van de zijde van de mens, dat de godheid uitnodigt, het menselijk gebaar met een gebeurtenis te beantwoorden en te completeren.

De cultus beoogt op rituele wijze een contact tot stand te brengen tussen de wereld van de mensen en de wereld van de godheid, waarin het gebaar, het teken, de bijdrage van de mens is, terwijl een de menselijke krachten overstijgende gebeurtenis als een geschenk van de godheid verwacht wordt.

De mens wast zich op rituele wijze, maar het herstel van zijn reinheid is een geschenk van de goden, waarvoor de ritus alleen de voorwaarden kan scheppen of pretenderen te scheppen. De wassing maakt de mens niet rein, maar drukt zijn bereidheid uit om rein te worden. Hieruit blijkt, dat het absolute maximum aan rituele en religieuze betekenis, het summum van Heiligheid in een handeling bereikt wordt in een ritueel dat is wat het aanduidt en bewerkt wat het voorbereidt. Zo'n ritueel is het van Godswege ingestelde sacrament, waarover de theologen en andere godsdienstige spreken.

Spiritueel Ondernemer

Zelden heb ik de geur van zweetsokken zo sterk geroken en de smaak van goedkope wijn zo goed geproefd als in mijn associaties bij de vraag wat een spiritueel ondernemer is. Ik liet mijn fantasie de vrije loop.

Door: Horas

Eerst verkende ik de naaste omgeving. Was het dat morsige vrouwtje van het kaarsen- en wierookwinkeltje? Was het de coach die ik soms aantrof in mijn favoriete cafe waar hij steevast een dronken betoog over groeiprocessen afstak zodra hij mij in het oog kreeg? De freelance prediker die ik wel eens op mijn rondgang door de stad tegenkwam? De dame met het hysterische kapsel die zich wijkbegeleidster noemde?

Eerlijk gezegd kon ik mij helemaal niks voorstellen bij een spiritueel ondernemer. Ik heb al deze mensen gevraagd of zij spiritueel ondernemer waren. De coach dacht dat het om de jeneverstoker ging, het morsige vrouw, de prediker en het hysterische kapsel wisten niet waar ik het over had. Ik was dus niet verder gekomen.

Het probleem leek niet in het woord ondernemer te zitten maar in het spirituele. Daarom ging ik te rade bij een oude vriend, succesvol ondernemer sinds hij zijn onderneming begon op zeer jonge leeftijd. Hij staat aan het hoofd van pakweg 150 werknemers. Hij leidt een mooie onderneming, het ziekteverzuim onder de werknemers is laag, de werktijden variabel, de salarissen zijn boven het gemiddelde, het verloop van de werknemers is dan ook opmerkelijk gering.

Het bedrijf staat in aanzien en heeft nooit milieuschandalen veroorzaakt en nooit problemen met de Belastingdienst, de Arbo, de vakbond of de bank. Creatieve productie heet de branche van deze onderneming. Je zou aan glamour en glitter denken, maar niks is minder waar. Er wordt gewoon zeer hard gewerkt terwijl de werknemers een grote mate van vrijheid hebben.

Ik vroeg mijn vriend of hij een spiritueel ondernemer was. Het kopje koffie in zijn hand stopte halverwege zijn bureau en zijn verbaasde blik. Even dacht ik dat ik ook zijn twijfels te verduren kreeg, maar zijn antwoord was een opluchting. “Natuurlijk” zei hij. “Van mijn accountants komt de inspiratie echt niet, wel van mijn medewerkers. Wat jij bedoelt zijn die mensen die hun eigen naam niet foutloos kunnen schrijven, een zaakje in slap geklets beginnen en zich verbazen omdat ze geen klanten kunnen krijgen. Ik zie elke week minstens tien brieven van zulke lui. Ze noemen zich spiritueel ondernemer om zichzelf houding te geven en hun absurde tarieven goed te praten. Hier, kijk even.”
Hij viste een stapel bonte brochures uit de prullenbak en ik bladerde door het aanbod. Seminars, workshops, trainingen en lezingen over intuitie op het werk, dienend leiderschap, enlightened business, spiritualiteit in organisaties, mediteren op het werk en meer van die vage onderwerpen. De prijzen waren torenhoog.

“Zie je wat ik bedoel? Mijn medewerkers zouden zich wezenloos ergeren als ik zo’n figuur binnen zou brengen. Zo iemand zou ook geen leven hebben, die wordt gegarandeerd in de maling genomen. Wie hier een probleem heeft komt naar mij toe. Ik ben dan benieuwd naar de oplossing die allang ergens op de achtergrond ligt.

Natuurlijk hebben we werkbesprekingen waar iedereen tegenop ziet omdat dat tijd kost die je beter kunt besteden. Ik ben degene die het mogelijk maakt. Ik doe het sloofwerk, de voorbereiding. Ik haat het management. Het creatieve werk doen waar ik goed in ben, dat wil ik, samen met mijn medewerkers. Daarom is iedereen hier zijn eigen manager. Hoe ze het doen kan me niet schelen, ook niet wanneer ze het doen want de werktijden zijn hier bijzonder variabel. Als ze het maar doen, daar gaat het om. En ze doen het dan ook.

Weet je waarom die hele idioterie van het spiritueel ondernemerschap bestaat? Omdat de jongelui op de scholen amper wat leren. Dan komen ze hier als stagiaires en schrikken zich rot want zelfstandig werken kunnen ze niet. Wie zelf initiatief neemt zal het redden, de rest zal blijven hangen in geklets over begeleiding en afwachten. Er zijn genoeg bedrijven die daarom van die coaches inhuren, of inspirators zoals in die soepreclame. Weggegooid geld want het maakt mensen niet zelfstandig, integendeel.

Hoe meer van die zogenaamde spirituele ondernemers je loslaat in je bedrijf, hoe meer mensen denken dat ze niet zonder die lui kunnen. Dat gaat dus nergens naartoe. Je moet zo’n spiritueel ondernemer ook niet vragen naar rendement van hun lezingen en workshops. Dan gaan ze huilen. Wat die lui totaal niet begrijpen is dat je geen spiritualiteit hoeft toe te voegen aan goed werk. Goed werk is de opbrengst van spiritualiteit en niet omgekeerd. Het werk van zo’n spirituele ondernemer levert niks op en is daarom ook niet spiritueel. ”

Ons gesprek was inmiddels acht keer onderbroken door medewerkers die dingen kwamen vragen aan mijn kameraad. De deur van zijn kantoor doet hij nooit dicht, het is vrij in en uit.

Ik had een beeld gekregen van de spirituele ondernemer, een weinig gunstig beeld van een stoorzender, een modderaar in de marge, nutteloos tijdverdrijf in werktijd. Met een goeie directeur die altijd voor overleg bereikbaar is, geen oor heeft voor onzin maar wel datgene ziet wat er niet uitgesproken wordt, daar kom je verder mee. Leven is ruilen, werken is ruilen. Een bedrijf huurt tijd en deskundigheid van zijn medewerkers in en stelt daar een goed salaris tegenover.

Een prettige mate van autonomie voor de medewerkers geeft het gevoel een belangrijk onderdeel van een bedrijf te zijn. Samenwerking is een logische voorwaarde voor productie. Dat is een intelligente benadering van werk, werken en werkomgeving. Waarschijnlijk ligt daar het geheim van het succes van deze onderneming.

Dat men zich uitroept tot spiritueel ondernemer is een noodgreep om aan klanten te komen. Om een fors inkomen te halen uit de bekende gebakken lucht. Een spiritueel ondernemer is en blijft onproductief en maakt zichzelf tot een parasiet van werkgever en werknemer.

Tijd voor een gloednieuw product: de spuitbus tegen de spiritueel ondernemer.

Horas

De Hemelrivier, de Toegang tot de Amduat

Toen de wereld ontstond, waren er twee rivieren, de rivier van Egypte en de rivier aan de hemel. Groot is de Nijl, de rivier van Egypte, die ontspringt aan gene zijde van de katarakt, het land van Egypte bevloeiend en aldus vreugde en goede oogsten brengend aan Ta-mery.

Groot en indrukwekkend is de rivier aan de hemel, stromend door de hemelen en door de Duat, de wereld, waar nacht en duisternis heersen en op die rivier vaart de Boot van Ra. Boot van de Millioenen Jaren is haar naam, maar de menschen noemen haar de Manzet Boot in de morgen, als Ra in al zijn pracht en heerlijkheid opkomt aan de oostelijke horizon van de hemel; de Mesektet Boot wordt ze genoemd in de avond, wanneer Ra glorierijk de portalen binnengaat van de Duat, waar de berg Manu zijn pieken verheft tegen de westelijke hemel.

Aan de westelijke horizon ligt de berg Manu en aan de oostelijke horizon de berg Bakhu; groot en kolossaal zijn zij; hun kruinen verheffen zich boven de aarde en de hemel rust op hun toppen. En op de hoogste piek van de berg Bakhu woont een slang; dertig cubiet is zij lang en haar huid is van vuursteen en glinsterend metaal. Zij bewaakt de berg en de Grote Groene Wateren en niemand kan haar passeren behalve Ra in zijn Boot.

's Avonds daalt Ra in al zijn majesteit neer aan de Westelijke horizon, naar de portalen van de Duat bij de kloof van Abydos. Prachtig is de Mesektet Boot, schitterend haar versieringen en haar kleuren zijn als amethist en smaragd, jaspis en turkoos, lazuli en goud.

Bij de Kloof van Abydos wachten eenige goden om de Boot in gereedheid te brengen voor de tocht door de Duat, het land, waar nacht en diepe duisternis heersenen. Ontdaan is de boot van haar pracht, kaal en zonder glans is ze, wanneer ze de portalen van de Duat passeert en in de boot ligt het lichaam van Ra, levenloos en dood. Dan nemen de goden de lange sleeptouwen; langzaam glijdt de Boot langs de rivier.

De poorten van de Duat worden ver opengeworpen en de twaalf godinnen van de nacht nemen haar plaatsen in op de Boot om ze te leiden door de duisternis en de gevaren van de Duat; loodsen van de rivier zijn zij en zonder haar zou zelfs Ra er niet ongedeerd over kunnen varen.

Egyptomanie en de Egypte-gekke Mysteriescholen

Wie op internet op zoek gaat naar informatie over Egyptische rituelen of zoekt naar Egyptische-Mysteriesscholen komt behalve serieuze wetenschappelijke verhandelingen ook veel gekke zaken tegen. Egypte blijkt door de eeuwen heen een populair thema te zijn, niet alleen door de rituelen en religieuze gebruiken, maar ook om haar kunstuitingen. Al in de oudheid voelden Grieken en Romeinen zich aangetrokken door de schone kunsten van de Egyptenaren. Tegenwoordig maakt de Egptomane "spirituele ondernemers" nog steeds met graagte gebruik van het aloude Egypte-thema, hierover meer in deze Blog.

De eerste egyptomanen, liefhebbers van de kunst der farao's, zijn de Grieken die onder Alexander de Grote het rijk aan de Nijl veroveren en er een paar eeuwen blijven heersen. Zij zetten de eeuwenoude stijl voort, evenals de Romeinen die het bestuur overnemen. Ze bouwen tempels in de traditionele stijl, verschepen vele obelisken naar Rome en richten daar grafmonumenten op in piramidevorm.

In de Renaissance en de Barok periode maken beeldhouwers en schilders Bijbelse allegorische voorstellingen met Egyptische motieven van Jozef, Mozes en de vlucht naar Egypte, met sfinxen en piramiden.

Het is pas Napoleons veldtocht naar Egypte in 1798 die de stoot geeft tot de eerste pan-Europese manifestatie van egyptomanie. De kunstenaars en geleerden die de Franse legers begeleiden, leggen Egypte in al zijn vormen vast, van de boven het zand uitstekende tempels tot de flora en fauna. De diverse aan Bonaparte opgedragen boeken die hierover verschijnen zijn een doorslaand succes in heel Europa en talloze gebouwen, interieurs, meubels, klokken en serviezen worden gedecoreerd met motieven ontleend aan de prachtige illustraties.

Vanaf dit moment is Egypte niet meer weggeweest uit de Europese cultuur. Een reeks gebeurtenissen geeft in de negentiende eeuw steeds weer aanleiding tot een golf van egyptomanie, zoals de ontcijfering van de hiëroglyphen door Champollion (1822), het oprichten van de obelisk van Loeksor op de Place de la Concorde (1830), de weelderige Egyptian Court in het Chrystal palace op de wereldtentoonstelling in Londen (1851) en de opening van het Suezkanaal (1869) en de plaatsing van de obelisk van Alexandrië in Londen (1878).
Dan volgt er periode waarin de industrie ontstaat en er vele voorwerpen geproduceerd worden die geïnspireerd zijn op Egypte. Steeds meer mensen komen in de gelegenheid om zich te omringen met egyptiserende meubels en gebruiksvoorwerpen

In de hoogtijdagen van alternatieve religies en occultisme (zo rond 1900) zijn Egyptische motieven uitzonderlijk populair bij verschillende esoterische verenigingen waar opmerkelijk veel kunstenaars lid van zijn. De theosofie kent een voorname plaats toe aan de cultus van Isis, als levenbrengende godin en incarnatie van de Natuur. Het standaardwerk van madame Blavatsky heet dan ook "Isis ontsluierd".

De Vrijmetselarij kent al sinds de achttiende eeuw riten die zijn geïnspireerd op abusievelijk overgeleverde faraonische rituelen. Er zijn nog vele vrijmetselaars gebouwen die loge-zalen kennen, gedecoreerd in overdadig egyptiserende vormen, zoals die van de loges in Edinburgh, Antwerpen en Brussel. Rond 1900 zijn vrijwel alle architecten lid van de Vrijmetselarij. Ook Berlage ontwerpt een egyptiserende stoel.

Tot zo ver over vroeger en over invloeden uit de Egyotische kunst. Sterzoeker vroeg zich af hoe zit het nu eigenlijk met de invloed van Egypte op de hedendaagse spirituele mens? Gelden die nog? Wij gingen voor u op speurtocht.

Er is na al die eeuwen weinig verandert. Egypte blijkt nog steeds een inspiratiebron voor de spiritueel ingestelde mens te zijn. Ook onder spirituele zoekers en new age liefhebbers is Egypte een populair onderwerp. De oplettende lezer zal gemerkt hebben dat Sterzoeker zelf ook is gek op Egypte, echter om gehele andere redenen dan de meeste hier onder beschreven voorbeelden.

Een rondje internet levert dan ook veel leuk materiaal op, waarvan we een aantal gekke, treurige en lachwekkende zaken u niet willen onthouden. Zo vonden wij op internet mensen die zichzelf verenigen of belichamen met bekende Egyptische goden, maar ook die zich in de plaats stellen van de laatste Farao. Het kan dus altijd gekker en daar over heen nog gekker.

Sterzoeker vond een voorbeeld van een belichaming van Isis in de persoon van: Anita Boom Van Doorn. U had zich, net als wij, Isis vast anders voorgesteld :-, gelukkig de echte Isis discrimineert niet.

Op de websitefollowthejoy.biz lezen we over Boom Van Doorn haar "Isis Mysterie school" het volgende: "Vier jaar geleden heb ik gekozen Isis te belichamen. En ik zou het zomaar kunnen zijn vergeten, omdat Isis niets anders aan mij laat zien dan een reflectie van wie ik werkelijk ben. Aan mij de schone taak in deze afgelopen jaren om dit te belichamen. Eind 2009 realiseerde ik me hoe dicht Isis bij me was, hoe ik haar in een channel kon horen en verstaan. Eind 2010 vertelde ze me dat ze me haar leerlingen zou gaan brengen. En begin 2011 begon ik op haar voorstel de Isis school"

Over haar contact met Isis schrijft Boom Van Doorn: "De keuze om door te gaan met Isis, maar vooral door te gaan met de eigen realisatie van God Zijn op aarde vervulde Isis met zo’n diepe vreugde dat ik haar stem duidelijk hoorde zingen door de kamer. Kijk….ze horen me….Luister…ze dansen met me…"

Zoals met zoveel mensen, die een moderne Mysterieschool hebben, gaat het bij Boom Van Doorn natuurlijk niet alleen om de kennis en de diepe vreugde van Isis op haar leerlingen over te brengen. Ook hier zien we wederom het moderne spirituele ondernemerschap, waarvan het hoofdmotief; veel geld verdienen aan uw "godddelijk verlangen" vooropgesteld is.

Boom Van Doorn verontschuldigt zich over haar hoge cursusgeld, van 150 euro per lesdag, die van 11 uur 's ochtends tot 3 uur in de middag duurt, dan ook wel op heel originele wijze. Deze kenden wij zelfs nog niet. Lazen we bijvoorbeeld bij Ina Custers- van Bergen, van "The Tempel of Starlight", dat het het de benzine, de printkosten en lesmateriaal waren, die prijs van haar lessen zo omhoog stuwde. Bij Boom Van Doorn is het Isis die haar cursus-prijs heeft bepaald.

Over haar lesgelden schrijft Boom Van Doorn: "De prijs van de school is door Isis bepaald. Mijn idee voor een dag als deze zou neerkomen op 75 euro. Zij was duidelijk. We vragen 150 euro. Zelfs voor mij was dat meer dan ik normaliter vraag voor een dag van 11 uur tot 3 uur. Zij bepaalde ook het totaal aantal mensen per keer. Jij kan op dit moment met maximaal 12 mensen werken. En steeds was dit aantal op hooguit 1 na, aanwezig". Het bovenstaande in ogenschouw nemende hebben we het hier zo te lezen zeer zeker niet van doen met de onbaatzuchtige Egyptische godin Isis, zoals we haar kennen uit de mythologische verhalen, maar dat terzijde.

Voor wie nader contact met Isis wil, kan bij Boom van Doorn terecht voor een sessie, van een uur. Deze kost 120 euro en dat kan persoonlijk of telefonisch. Hier volgt een Sterzoeker-tip voor wie onverhoeds, na alle bedenkingen, toch bij Boom Van Doorn op cursus of consult wil: Laat haar weten dat dat het de liefelijke Isis persoonlijk was, die doorkwam en aangaf dat de cursus geheel gratis gevolgd mag worden. Wedden dat Isis, in deze, niet door haar wordt herkent!

Op expressiesymposium.com geeft Anita Boom Van Doorn uitleg over haar Isis-belichaming: "Ongeveer 4 jaar geleden heb ik ervoor gekozen om Isis te belichamen. Ik wist weinig over Isis en haar energieën. Weinig wist ik wat "belichamen" echt betekende. Op dat moment deed de keuze mijn hart groeien en mijn ziel zingen". De site vermeld niet of ze inmiddels wel weer waar ze mee bezig is. Op haar persoonlijk website http://www.tremendra.com/ is meer Egyptomanie te vinden.

Voor wie niets met Egypte heeft kan bij Anita Boom Van Doorn ook nog terecht in de Kristalijne sfeer op een andere door haar opgerichte school. Deze school draagt de naam: "TrustFund Vertrouwen"; http://www.trustfund.name/oorsprong.html Wij vertrouwen het niet! een ding leren we hieruit wel: De ware spirituele ondernemer beperkt zich immers niet tot maar een doel groep.

Ook de Egyotische Hathors schijnen opdrachten te geven tot het stichten van een Mysterieschool, zo lezen wij dit o.a. op de website van de Belgische Louisette Snoekx. Zij schrijft hierover het volgende "Vanuit mijn innerlijke leiding werd in 2009 gevraagd te starten met een Mysterieschool. De Hathors gaven hierbij aan de cursus overkoepelend te begeleiden en verder was er begeleiding vanuit de priesters van Enoch, Serapis Bay, Farao Echnaton en Queen Nefertete." U betaald bij Snoekx geen cursusgeld maar een Bijdrage in de kosten van € 75,00 + € 5,00 voor het cursusmateriaal.

Daarnaast kan u ook terecht bij Snoekx voor een persoonlijke sessie waarbij de Ascended Master Pallas Athena in trilling treed met uw energieveld. Voor wie hier nog niet tevreden mee is kan er ook nog middels Lord Melchizedec ascension worden verkregen, wel graag € 150,00 per cyclus meebrengen, anders komt u niet van de grond. Het wordt Sterzoeker allemaal te veel met mevrouw Snoekx en we gaan snel op zoek naar de volgende Egyptomaan.

Naast de persoonlijke boodschappen van de hogere goden zijn er ook spirituele ondernemers die "uitlijningen" doorkrijgen met betrekking tot het stichten van een eigen Mysterieschool. Zo lezen we op de website http://www.taopraktijk.nl/lezingmysteriescholen.html over Annemiek van der Zant het volgende: "Al van jongs af aan is zij bezig met bewustzijns- ontwikkeling. In 2004 en 2005 heeft zij alle uitlijningen voor de inwijdingen van de hedendaagse Mysterieschool door middel van cursussen in het bewustzijn van de aarde gebracht." Naast de Mysterieschool geeft van der Zant, hoe kon het ook anders, workshops, lezingen, consulten en organiseert bewustwordingsreizen naar Egypte.

Op Annemiek van der Zant haar persoonlijk website http://www.ansafar.com/ lezen we nog meer gekkigheid over haar connectie met Egypte. "... Toen zij 21 jaar was, ging zij naar Egypte, waar haar bewustzijn over de mysteriescholen geactiveerd werd....Annemiek ontvangt haar inspiratie direct vanuit de Bron. Haar innerlijke kanaal is gedurende haar vele jaren van ontwikkeling zover geopend, dat zij direct in verbinding kan staan met de Bron".
Bescheidenheid siert de spirituele mens tegenwoordig (ook) niet meer, dat is Sterzoeker al eerder opgevallen.

Wilt u een basisworkshop volgen bij de Mysterieschool van van der Zant, dan kost deze € 99, en voor mensen met een Bijstandstarief € 50. verder zijn hier ook weer de persoonlijke sessie voor het luttele bedrag € 75 te verkrijgen. Sterzoeker begint zo langzamerhand het mysterie van scholen als deze te snappen.

Behalve de spirituele markt bedient zij ook de golf liefhebber. U kunt voor meer geld met haar gaan golven in Egypte. zie: http://www.vanderzantgolf.nl/page_1216730802917.html. We wisten het wel. De ware spirituele ondernemer dient meerdere goden, Annemiek is dan ook afgestudeerd voor de Master Management en Economie.

Op http://www.spirituele-agenda.nl/evenement/66022031309471200 staat een niet te begrijpen verhaal, over de Hathor mysterie school, van Nanco Immanuël. Aan het slot van zijn wervende betoog, voor de 3 daagse mysterie-cursus, laat hij ons weten waarom we ook al weer lid moeten worden van zijn school: "Dit zijn 3 schitterende dagen om jouw prachtige zijn/jouw zielenbewustzijn verder te laten stralen en incarneren. De Hathor inwijdingen zijn omvattende afstemmingen die altijd de heelheid bevatten en oude schaduwstukken, uit verschillende dimensies, balanceren met onvoorwaardelijke liefde. Jouw 7-stralen creatievoertuig (merkaba) loopt samen met de Hathor zielengroep. Hierin mag jij werkelijk mede-schepper zijn van het Bronlicht op Aarde" De Energetische uitwisseling (zo noemt Immanuël het cursusbedrag) voor deze cursus bedraagt: 155 euro.

Spiritueel wonderman Nanco Immanuël is tevens eigenaar van de wonderbaarlijke website: http://www.galactic-heart-centre.com/ Hier gaat bij ons het licht uit!

Tja, beste lezer, snapt u het waarom mensen aan opleidingen bij deze zogenaamde Mysteriescholen beginnen? Wij begrijpen het niet meer. Wie het wel begrijpt mag het ons uitleggen. Zo vele scholen en zo veel cursussen en dit is nog maar een kleine greep van wat er aan Mysterieschool-aanbod op het internet te vinden is.

De overeenkomst tussen al deze scholen is dat ze:
-U het licht beloven.
-Hun commercieel activiteiten over meerder vlakken en naar verschillende doelgroepen verleggen, vaak middels verschillende webpagina's, waarop over en weer geen melding van deze verspreide activiteiten wordt gemaakt.
-Daarnaast vragen deze Mysteriescholen, in ruil voor de lessen, torenhoge bedragen van hun cursisten.

Al deze Mysteriescholen-gekte moet Sterzoeker even verwerken. Pfff...het is vijf voor twaalf, hoogste tijd dus om deze blog snel af te sluiten. We komen hier vast en zeker nog wel eens op terug, wellicht in een volgend schrijven.

Wep Renpet Egyptisch Nieuwjaar (2)

In deel twee van Wep Renpet, het Egyptisch Nieuwjaar, volgt nu de tekst van het festival ritueel. Voor uitleg over het ontstaan van Egyptische Nieuwjaarsfeest zie deel 1: Wep Renpet Egyptisch Nieuwjaar(1)

De voorbereidingen voor de ceremonie gebeuren van tevoren. Primaire is het zaak er voor te zorgen dat er buiten een plaats wordt gemaakt voor het standbeeld van HWT-HRW (Hathor), waar het beeld in het zonlicht kan baden tijdens het deel van de ceremonie. Dit vraagt een plek die schoon is, waar het rustig kan staan zonder dat de boel of de ceremonie verstoord kan worden.

Op de dag van de opkomst van Sirius / Sopdet beginnen we al vroeg met de voorbereidingen. Dit geldt ook voor de rituele baden, de voorbereiding van de offergaven, en ervoor te zorgen dat de plaats waar het ritueel uitgevoerd wordt netjes voorbereid is. Als het achtste uur na zonsopgang nadert we beginnen met het uitvoeren van de dagelijkse ritus (Dit ritueel staat niet op deze pagina vermeld, maar zal later als blogje op sterzoeker worden opgenomen).

We nemen het ritueel in deze blog op op het punt in de ceremonie waarin normaal de meditatie wordt uitgevoerd.

Na het oppakken van een beeld of een afbeelding van het beeld wordt onderstaande tekst uitgesproken:

Ik ga naar het hemelse gewelf,
Dat HWT-HRW kan verenigen met haar vader,
En de mensheid ziet Haar schoonheid!
Ik ga als Dejhuty naar het heiligdom,
Op de mooie dag van het begin van de overstroming!
Horende de vreugde in de tempel,
Wanneer de goudene verschijnt om haar om liefde te tonen!

Aangekomen op locatie buiten volgt dan de aanroeping:

De lucht is helder, Sopdet leeft!
Ze komt gekleed in haar glans!
Stralend, boven haar vaders voorhoofd, de Goudene stijgt;
Haar mysterieuze vorm neemt bezit van de boeg van zijn zonneboot.
Haar licht verenigt zich met het licht van de briljante Neter,
Op de mooie dagen van de geboorte van de zonneschijf!
Op dit nieuwjaarsfeest, WEP-Renpet!

Houdt het beeld van de Neter omhoog richting de zon:

HWT-HRW is de Goudene,
De ster die opkomt bij het begin van het jaar!
Zij van stralende perfectie!
Ze verenigt zich met Ra in de bark,
Zij is degene die perfectie wekt.
Zij die was met Ra waardoor creatie plaatsvond!
Ze is briljant in haar heiligdom op Wep-Renpet!

Zet het beeld neer en plaats offers voor het beeld. Deze staan symbool voor de rijkdom voortgebracht door de Neter via de overstroming van de nijl. Spreek nu de dertien glorificatie HWT-HRW uit:

HWT-HRW brengt de zondvloed uit het zuiden, vanuit Elephantine, dat stroomt op haar tijd, ze komt naar ons toe, overvloedig op haar tijd, om het heiligdom te zuiveren van alle onreinheid.

HWT-HRW brengt de verjongende vloed op haar tijd, ze daalt en stijgt als het nodig is over het open terrein, zij bevloeid het veld met alle goede dingen, ze zuivert ons land.

HWT-HRW brengt de oer-water voor ons, een tij in zijn tijd, uit de holte in de berg, op haar gemak, bemest ze de grond en doordringt ze de planten, ze beschermt de Paats van vreugde van het kwade.

HWT-HRW brengt de vloed voor ons, ontstaan in de tijd, precies komende op het moment, keert het terug om de velden te bevloeien, zij zuivert het kwaad van de tempel

HWT-HRW brengt de vloed, die de oevers bevloeid, vanuit de holte in de berg zonder zwakte, komt ze maar ons, ze brengt water naar de steden, ze zuivert het kwaad uit de tempel.

HWT-HRW brengt de zondvloed dat het leven voor de bedienden draagt, zij zelf stroomt onophoudelijk naar de heilige tempel, leven brengend als het nodig is, dat het feest gemaakt kan worden voor de altaren. Ze zuivert de corruptie van de Tempel van de Ssst.

HWT-HRW brengt de zondvloed die het leven geeft, is zij het water dat de droge velden dooft, ze voedt de planten van het open land.

HWT-HRW brengt de vloed die zich uitstort op de velden, ze verzorgt de velden, zij voorziet het heiligdom van producten uit het veld, ze beschermt het heiligdom tegen alle onreinheid.

HWT-HRW brengt de vloed, dat gutst op het juiste moment, de stroom van het leven, die komt op haar gemak, zij zelf stort het water, ze glinstert over de velden, geeft ze Tarer.

HWT-HRW brengt de zondvloed, dat stroomt door het land, zij vermeningvuldigt het aanbod van brood voor het heiligdom, zij zuivert de plaats met het wassende water, Zij beschermt deze heilige plaats van alle onreinheid.

HWT-HRW brengt de stroom, die sterk is in deze plaats, veilig terug naar de oevers. Ze zorgt ervoor dat de bloemen gaan bloeien en de velden van het land produceren, ze zuivert deze plaats van alle verdriet.

HWT-HRW brengt de zondvloed, ze levert de nieuwe aarde, om graanschuren te vullen met opbrengst, zij presenteert vertrouwen aan ons, ze beschermt de tempel van de Menat van alle kwaad.

HWT-HRW brengt de zondvloed, dat de heuvels beklimt, uitgaande en uitvoerende op haar gemak, ze dringt in de grond bemestende alles wat bestaat, ze zuivert het heiligdom.

Biedt de Neter koel water aan, door het in een kom te gieten en spreek het volgende uit.

vernieuwing, overvloedig op zijn tijd.
Sopdet roept de opkomende vloed op op de verschijningstijd van het jaar,
leven doserende aan de levenden;
Ik geef u het leven, dat in dit water is.

Presenteer het voedsel offer, terwijl het volgende wordt uitgesproken:

Neem dit voedsel,
Opdat uw Ka wordt voldaan met dit oog van Heru,
Neem deze offers,
Dat zij uw hart elke dag voldoen.
Want jullie zijn degene die het leven verdelen aan de gelovigen,
Alle leven komt voort uit U,
Alle gezondheid gaat uit van U,
Alle stabiliteit komt voort uit U,
Alle geluk komt voort uit U!

Begin nu met het chanten van de onderstaande vers, onderwijl visualiseert u de stroom van het licht van de zon in het beeld of afbeelding.

Gehuld in haar schittering,
Samengevoegd met de zon,
HWT-HRW en Ra
Worden nu Een!

Wanneer u klaar bent ceremoniële wordt het beeld of afbeelding van de Neter terug gebracht naar zijn normale (rituele) standplaats.

Wep Renpet Egyptisch Nieuwjaar (1)

Op noordelijk halfrond komt vanaf deze week de ster Sirius heel vroeg in de ochtend boven de horizon en is hij duidelijk zichtbaar. Op de oude Egyptische kalender kondigde de opkomst van deze ster een van de belangrijkste feesten van het jaar aan. In feite is dit de markering het Egyptische nieuwe jaar. Op het moment dat Sirius aan de horizon zichtbaar werd werden de beelden van de Goden vanuit de heiligdommen en uit de tempels naar buiten gedragen. Ze werden in het gecombineerde licht van de zon en de ster Sirius gebracht. Door rituele aanroeping werden de beelden bekrachtigd en verlevendigt middels deze hemelse gebeurtenis. In deel 2 van deze blog vindt u een fragment van het nieuwe jaar festival afkomstig uit oude teksten, waarvan de meeste afkomstig uit tempel Hathor van Dendera.

Hoewel het ritueel tekstueel kon variëren van tempel tot tempel was het algemene patroon van de ceremonie gelijk. Het ritueel is in de hedendaagse praktijk bruikbaar voor lezers die gek zijn op mysteriespelen en te gebruiken gebruiken om deze voor de oude Egyptenaren belangrijke hemelgebeurtenis te herdenken. U kunt dit ritueel aanpassen met de God of Godin tot wie u zich het meest aangetrokken.

Het ritueel behandelt alleen het hoofdgedeelte van het festival, dus niet de sluiting van het oude jaar, en de vijf dagen die vallen tussen het oude jaar, en het nieuwe, noch de festivals die in de dagen volgen onmiddellijk na het nieuwe jaar.

Dit festival werd in het oude Egypte Wep Renpet genoemt, wat betekent "de opening van het jaar". Het is misschien wel het belangrijkste festival op de oude Egyptische kalender. Dit werd gevierd op de dag dat de ster Sirius opkomt bij dageraad. Sirius, de helderste ster aan de nachtelijke hemel, stond bekend als Sopdet, "de stralende".

Deze ster onttrekt zich jaarlijks voor ongeveer zeventig dagen aan de hemel voordat zijn verschijning aan de oostelijke horizon weer zichtbaar wordt bij zonsopkomst. Dit werd gezien als een zeer krachtige, spirituele moment. Op deze dag werden de verjongende eigenschappen van het gecombineerde licht van de ster Sirius en die van de zon ritueel verenigd met de beelden van de neteru (goden). In elke tempel werd dit gedaan, door de beelden naar buiten te brengen en ze in het licht te stellen.

Sirius vertegenwoordigt de belichaming van een aantal stellaire godinnen. In dit ritueel is de zon een vertegenwoordiging van een aantal van zonne-goden, de meest prominente hierin was Ra. Dit festival omarmt de piek van de immense hemelse macht, die in deze ene periode van het jaar zichtbaar is, waarin de stellaire en zonne-cycli samenvallen. Als zodanig werd dit evenement bij uitstek aangewezen als het begin van het Egyptische burgerlijk jaar, en was dit het centrale punt van waaruit de Egyptische maankalender werd berekend.

Sirius vertegenwoordigt de belichaming van een aantal stellaire godinnen. In dit ritueel is de zon een vertegenwoordiging was van een aantal van zonne-goden, de meest prominente hierin was Ra. Dit festival omarmt de piek van de immense hemelse macht, die in deze ene periode van het jaar, waarin de stellaire en zonne-cycli samenvallen. Als zodanig werd dit evenement bij uitstek aangewezen als het begin van het Egyptische burgerlijk jaar, en was de centrale punt van waaruit de Egyptische maankalender werd berekend.

Voor de oude Egyptenaren was dit natuurverschijnsel zeer belangrijk, want de jaarlijkse stijging van de Nijl zou ergens in het jaar optreden, ergens in de hete zomer, maar over het algemeen volgde het een vast patroon en viel dit in dezelfde tijdspanne als de opkomst van Sirius. Hier had men dus een belangrijke markeerpunt die te maken had met de wederkomst van de vruchtbaarheid van het land. Als zodanig werden deze twee verschijnselen gezien als dat zij met elkaar verbonden waren.

Hierbij moet in gedachten worden gehouden dat de Nijl, verpersoonlijkt werd door de Neter Hapy. De Nijl was het levensbloed van het oude Egypte en zonder de jaarlijkse overstroming had de beschaving niet kunnen bestaan. Wat bijzonder interessant en relevant is voor ons als moderne studenten van het Egyptische religie, is dat de Ouden van mening waren dat degenen die niet levenden langs de oevers van de Nijl, mochten profiteren van hemelse overstromingen gecreëerd door de neteru. De Grote Hymne aan de Aten geeft een prachtig voorstelling van dit concept:

Alle verre landen, U maak dat ze leven, U hebt een hemelse Hapy afgezonden naar hen; Hij maakt golven op de bergen als de zee, om hun velden en steden te doorweken. . . Een Hapy uit de hemel voor vreemde volkeren.

"Wep-Renpet" is eigenlijk de naam van de maanmaand. De naam van de dag van het evenement zelf wordt genoemd "Tpy Renpet". Het festival kent echter verschillende namen: "WEP-Renpet", "Feest van Ra", "Feest van Sopdet", "De verschijning van Heru als Heer", "De vereniging van Aset en Ausir", "Festival van Amon", "De verschijning van HWT-HRW", "De verschijning van het Menu" (Grieks : Min), en heeft nog veel meer namen dan die hier zijn opgesomd. Vandaag de dag kunnen we dit festival vieren als markering van een tijd van spirituele vernieuwing. Het impliceert de mogelijkheden voor een nieuw begin en groei

Het hoogtepunt van dit ritueel kan zowel kan religieus en magisch in ogenschouw worden genomen. In dit ritueel worden de heilige standbeelden van de tempel naar buiten gebracht en in het zonlicht geplaatst, zodat de twee zich samen kunnen voegen als een. Dit is een daad van vernieuwing die de kracht die Neter in zich heeft concentreert en het standbeeld revitaliseert. De liturgie van het ritueel verwijst ook naar vruchtbaarheid en scheppingskracht. In de oude Egyptische taal is deze rituele handeling bekend als de HNM-JTN; de vereniging met de zon.

In het ritueel, welke volgt in deel twee, wordt de Godin HWT-HRW (Hathor) genoemd, en dit ritueel is aan haar opgedragen. U kunt hiervoor in de plaats eventueel ook een andere Neter van uw eigen keuze plaatsen.

Zie hier deel 2: Wep Renpet Egyptisch nieuwjaar (2)