Spiritueel Ondernemer

Zelden heb ik de geur van zweetsokken zo sterk geroken en de smaak van goedkope wijn zo goed geproefd als in mijn associaties bij de vraag wat een spiritueel ondernemer is. Ik liet mijn fantasie de vrije loop.

Door: Horas

Eerst verkende ik de naaste omgeving. Was het dat morsige vrouwtje van het kaarsen- en wierookwinkeltje? Was het de coach die ik soms aantrof in mijn favoriete cafe waar hij steevast een dronken betoog over groeiprocessen afstak zodra hij mij in het oog kreeg? De freelance prediker die ik wel eens op mijn rondgang door de stad tegenkwam? De dame met het hysterische kapsel die zich wijkbegeleidster noemde?

Eerlijk gezegd kon ik mij helemaal niks voorstellen bij een spiritueel ondernemer. Ik heb al deze mensen gevraagd of zij spiritueel ondernemer waren. De coach dacht dat het om de jeneverstoker ging, het morsige vrouw, de prediker en het hysterische kapsel wisten niet waar ik het over had. Ik was dus niet verder gekomen.

Het probleem leek niet in het woord ondernemer te zitten maar in het spirituele. Daarom ging ik te rade bij een oude vriend, succesvol ondernemer sinds hij zijn onderneming begon op zeer jonge leeftijd. Hij staat aan het hoofd van pakweg 150 werknemers. Hij leidt een mooie onderneming, het ziekteverzuim onder de werknemers is laag, de werktijden variabel, de salarissen zijn boven het gemiddelde, het verloop van de werknemers is dan ook opmerkelijk gering.

Het bedrijf staat in aanzien en heeft nooit milieuschandalen veroorzaakt en nooit problemen met de Belastingdienst, de Arbo, de vakbond of de bank. Creatieve productie heet de branche van deze onderneming. Je zou aan glamour en glitter denken, maar niks is minder waar. Er wordt gewoon zeer hard gewerkt terwijl de werknemers een grote mate van vrijheid hebben.

Ik vroeg mijn vriend of hij een spiritueel ondernemer was. Het kopje koffie in zijn hand stopte halverwege zijn bureau en zijn verbaasde blik. Even dacht ik dat ik ook zijn twijfels te verduren kreeg, maar zijn antwoord was een opluchting. “Natuurlijk” zei hij. “Van mijn accountants komt de inspiratie echt niet, wel van mijn medewerkers. Wat jij bedoelt zijn die mensen die hun eigen naam niet foutloos kunnen schrijven, een zaakje in slap geklets beginnen en zich verbazen omdat ze geen klanten kunnen krijgen. Ik zie elke week minstens tien brieven van zulke lui. Ze noemen zich spiritueel ondernemer om zichzelf houding te geven en hun absurde tarieven goed te praten. Hier, kijk even.”
Hij viste een stapel bonte brochures uit de prullenbak en ik bladerde door het aanbod. Seminars, workshops, trainingen en lezingen over intuitie op het werk, dienend leiderschap, enlightened business, spiritualiteit in organisaties, mediteren op het werk en meer van die vage onderwerpen. De prijzen waren torenhoog.

“Zie je wat ik bedoel? Mijn medewerkers zouden zich wezenloos ergeren als ik zo’n figuur binnen zou brengen. Zo iemand zou ook geen leven hebben, die wordt gegarandeerd in de maling genomen. Wie hier een probleem heeft komt naar mij toe. Ik ben dan benieuwd naar de oplossing die allang ergens op de achtergrond ligt.

Natuurlijk hebben we werkbesprekingen waar iedereen tegenop ziet omdat dat tijd kost die je beter kunt besteden. Ik ben degene die het mogelijk maakt. Ik doe het sloofwerk, de voorbereiding. Ik haat het management. Het creatieve werk doen waar ik goed in ben, dat wil ik, samen met mijn medewerkers. Daarom is iedereen hier zijn eigen manager. Hoe ze het doen kan me niet schelen, ook niet wanneer ze het doen want de werktijden zijn hier bijzonder variabel. Als ze het maar doen, daar gaat het om. En ze doen het dan ook.

Weet je waarom die hele idioterie van het spiritueel ondernemerschap bestaat? Omdat de jongelui op de scholen amper wat leren. Dan komen ze hier als stagiaires en schrikken zich rot want zelfstandig werken kunnen ze niet. Wie zelf initiatief neemt zal het redden, de rest zal blijven hangen in geklets over begeleiding en afwachten. Er zijn genoeg bedrijven die daarom van die coaches inhuren, of inspirators zoals in die soepreclame. Weggegooid geld want het maakt mensen niet zelfstandig, integendeel.

Hoe meer van die zogenaamde spirituele ondernemers je loslaat in je bedrijf, hoe meer mensen denken dat ze niet zonder die lui kunnen. Dat gaat dus nergens naartoe. Je moet zo’n spiritueel ondernemer ook niet vragen naar rendement van hun lezingen en workshops. Dan gaan ze huilen. Wat die lui totaal niet begrijpen is dat je geen spiritualiteit hoeft toe te voegen aan goed werk. Goed werk is de opbrengst van spiritualiteit en niet omgekeerd. Het werk van zo’n spirituele ondernemer levert niks op en is daarom ook niet spiritueel. ”

Ons gesprek was inmiddels acht keer onderbroken door medewerkers die dingen kwamen vragen aan mijn kameraad. De deur van zijn kantoor doet hij nooit dicht, het is vrij in en uit.

Ik had een beeld gekregen van de spirituele ondernemer, een weinig gunstig beeld van een stoorzender, een modderaar in de marge, nutteloos tijdverdrijf in werktijd. Met een goeie directeur die altijd voor overleg bereikbaar is, geen oor heeft voor onzin maar wel datgene ziet wat er niet uitgesproken wordt, daar kom je verder mee. Leven is ruilen, werken is ruilen. Een bedrijf huurt tijd en deskundigheid van zijn medewerkers in en stelt daar een goed salaris tegenover.

Een prettige mate van autonomie voor de medewerkers geeft het gevoel een belangrijk onderdeel van een bedrijf te zijn. Samenwerking is een logische voorwaarde voor productie. Dat is een intelligente benadering van werk, werken en werkomgeving. Waarschijnlijk ligt daar het geheim van het succes van deze onderneming.

Dat men zich uitroept tot spiritueel ondernemer is een noodgreep om aan klanten te komen. Om een fors inkomen te halen uit de bekende gebakken lucht. Een spiritueel ondernemer is en blijft onproductief en maakt zichzelf tot een parasiet van werkgever en werknemer.

Tijd voor een gloednieuw product: de spuitbus tegen de spiritueel ondernemer.

Horas