Bijen en hun Symbolen.

Soms komt Sterzoeker op zijn woorden terug, meestal is omdat het een onderwerp betreft die ons niet los laat en waar heel veel over te schrijven valt, zo ook over de honingbij. Hier volgt dus wederom een blogje over de bij het bijenvolkje.

Allereerst wil Sterzoeker in deze Blog beginnen met een korte uitleg over het wel en wee van een bijenvolkje. Te beginnen bij de winter: In die periode spreken we van een wintervolk. Dit kan sterk of zwak zijn.

Afhankelijk van:
A.weersgesteldheid
B.Voedselvoorraad
C.Ziekten

Hoe kouder het is hoe kleiner de tros (formatie van bijeen geklonterde bijen in de winter) wordt, omdat de bijen dan nog dichter opelkaar gaan zitten om elkaar warm te houden.De tros is nooit volkomen in rust,er is dus geen sprake van winterslaap, zoals zo veel mensen denken.De bijen eten gewoon gedurende de winter.De temperatuur in de tros is 's winters 15 tot 25°C.

Het volk bestaat 's winters uit een koningin,de moer geheten en werkbijen, plm. 15 à 20.000.Darren,de mannetjes,overwinteren meestal niet mee, soms alleen, Bij zeer sterke of moerloze volken gebeurt dit wel eens.

In de winter moet er volkomen rust heersen bij de bijenkasten, anders lopen de bijen uit elkaar en verkleumen door de kou. Het bijenvolk is een eenheid. De wijze van overwinteren duidt hierop. Zodra er in het vroege voorjaar dracht komt,d.w.z. bloeiende planten en bloemen, voor nectar en stuifmeel,gaat het volk groeien. De groei van een wintervolk begint reeds zeer vroeg,al voor het bloeien van de bloemen, zo ± tweede helft januari.

De moer legt haar eerste eitjes in het midden van de tros, vanwege de warmte, die in het broednest ± 35°C is. Eind januari,begin februari bij een temperatuur van 8 à 9°C. In de schaduw verlaten de bijen tegelijk de woning om de endeldarm te ledigen, dit is de zogenaamde reinigingsvlucht. De moer gaat niet mee, zij krijgt geprepareerd voedsel.De reinigingsvlucht duurt meestal niet langer dan een uur.

Bij de werksterbijen heeft men voedsters en-bouwbijen. De voedsters voeren het broed en de bouwbijen bouwen de raten. Deze taken worden normaal verricht door jonge bijen, na de winter Zijn dit "oude" bijen, d.w.z. bijen die in het najaar geboren werden en dus nog niet gewerkt hebben en daardoor (het waarom leg ik later uit) jong gebleven zijn.

In het voorjaar sterven de "oude" bijen,maar in dezelfde tijd worden er ook veel jonge bijen geboren. Soms is er zeer vroeg in het voorjaar, maart-april,een hongerzwerm. Deze zwermen zijn zeer aggressief. De ontwikkeling van een volk neemt eigenlijk pas goed toe omstreeks mei, vooral als het weer meespeelt en er genoeg nectar en stuifmeel te halen valt.

Bij een zeer sterke uitbreiding ontstaat ruimtegebrek en dwingt het volk om zich te gaan delen, d.w.z. zwermen. Dit ziet men in de kast, omdat de bijen omstreeks die tijd, darreraat en koninginnecellen gaan bouwen. Darrecellen zijn groter dan de gewone werkstercellen. En een koninginnecel is een soort druppel, meestal onderaan de raat en het zijn er altijd meerdere.

Een zwerm bestaat uit een koningin en de helft van het volk. Dit herhaalt zich verschillende malen. De eerste zwerm heeft de oude koningin bij zich. De volgende zwermen en het achtergebleven volk(je) hebben jonge onbevruchte moeren. Na tien tot veertien dagen begint de jonge,inmiddels bevruchte moer met de bouw van een nieuw broednest, en na 6 à 8 weken is het volk weer flink groot.

De bevruchting geschiedt tijdens de paring met een acht tot tiental darren buiten de woning hoog in de lucht,tijdens de zog. bruidsvlucht. Na de bruidsvlucht komt de moer terug in de kast.Deze paring gebeurt voor het hele leven van de moer, die als enige bij vier à vijf jaar oud kan worden. De voorbereiding van de winterrust begint ± half augustus.

De darren bevruchten de koningin, helpen het broednest warm te houden en worden door de werksters van voedsel voorzien. Aangezien half augustus het broednest kleiner wordt, er voedsel wordt opgeslagenvoor de wintervoorraad,en de darren omdat zij niets doen,teveel zijn,worden de darren omstreeks die tijd de kast uitgejaagd of gedood.

Het hele volk is verder actief bezig met bevoorraden,raten repareren of bijbouwen en voedsel verzegelen.Dan treedt na verloop van tijd de rust in en volgt de vorming tot een tros,die blijft zitten tot het volgende seizoen. Zoals Sterzoker al schreef, leeft een moer 4 à 5 jaar. Een dar ± 3 tot 4 maanden en een werk- sterbij 6 weken.

De functie van een moer en de darren is al eerder genoemd.De functie van de werksters is veel uitgebreider. De eerste 2 à 3 dagen poetsen zij de cellen en verwarmen het broed.De volgende 3 dagen voeren zij de oude larven,en hierna voeren zij ± 6 dagen de jonge larven. Dit voeren van de larven eist veel van de bijen.

In de wintertros is geen broed, hoeft niet te worden gevoerd en blijven de bijen dus jong, zodat ze in de winter wel 4 à 5 maanden kunnen worden. Na het voeren der larven moeten de werksters ± 6 dagenlang was produceren, voedsel opbergen en de woning schoonhouden. Vervolgens 2 à 3 dagen lang orienterings vluchten en wachtbij bij de vliegplank en als laatste functie,± 21 dagen lang, halen ze voedsel en water. Hierna volgt de dood buiten de woning als de bij ± 40 dagen oud is.

In het bijenvolk kunnen we een aantal symbolen symbolen herkennen. Deze symbolen werden gebruikt in mythen en ook werd de bij door een antal religies gebruikt als symbool. Aan de wijze waarop het bijenvolk georganiseerd is ontleende men symbolieken en eigenschappen die symbool staan voor nijverheid en vernuft.

De bijenkorf is het symbool van nijverheid, ijver en vlijt. In een samenleving of binnen een religieuze stelsel beveelt men vaak sterk aan en herkent men dat ijver door alle levende wezens wordt gebezigd. Zo werd de bij als voorbeeld genomen voor een vlijtig en werksaam leven. Bezigen komt overigens van het stamwoord bij. Een bezige bij is als zodanig een pleonasme!

Ook staat de bij symbool voor de perfectie en als dusdanig voor de mens die streeft naar perfectie. De bij maakt de raten, dit is een geometrische perfectie, zijn zeszijdige cellen van was creeren meer opslagplaats voor honing, dan enig ander ontwerp zou kunnen bewerkstelligen. Dit is zeker een teken van nijverheid en een symbool voor perfectie. Indien men de zeshoekige cellen mathematisch narekent,komt men zelfs op de Gulden Snede uit.

In de vrijmetselarij komen we ook het symbool van de bij tegen. In het boek, The early maconnic cathechismus, wordt al in 1724 bij een uiteenzetting in Ierland, de bij in de Maçonnerie aangehaald. Dit luidt als volgt: "A Bee has in all ages and Nations been the Grand Hyerogliphick of Masonry, because it excells all other living creatures in the Contrivance and Commodiousnous of its habitation or combe .... may masonry or building seems to be of the very essence or nature of the bee, for her building not the ordinary way of all other living creatures is the generative cause, which produces the young ones. For this reason, the kings of France both pagean and christian, always eminent freemasons, carried three bees for their arms.What modern masons call a lodge, was for the above rasons by antiquity called a hive of freemasons, and for the same reasons when a dissention happens in a lodge, the going of and forming of another lodge is to this day called: swarming".

In het kort komt het hier op neer:de bij is door de eeuwen heen altijd een voorbeeld voor de Vrijmetselarij geweest, o.a. vanwege de kundigheid en vindingrijkheid der bijen. Zelfs de koningen van Frankrijkhadden altijd drie bijen in hun wapens.

Het opzetten van een nieuwe (Bouw) loge noemde men in de middeleeuwen; zwermen. De korf symboliseert hoe de cathedraalbouwers bouwden en de manier waarop zij bouwden. De bij is zeker zeer nijver. Ze werkt hard en onvermoeibaar niet voor haarzelf, maar voor het volk. Zij heeft een kennis van materialen die bijna niet te evenaren is. Zij werkt in complete samenwerking en zonder enige verdeelheid met haar medezusters (broeders) Zij verdedigen de koningin, weigeren vijanden de toegang tot de korf, bouwen, maken honing en leven in een gemeenschap, geregeerd door wet en orde.

Wat de bijen doen, kan worden vergeleken met de cathedraalbouwers van eeuwen geleden. Niemand werkte daar voor zichzelf, maar met zijn kameraden samen om een gezamelijk doel te bereiken. Ze werkten onder omstandigheden, waaronder moderne bouwers en architecten niet zouden kunnen werken. Ze hadden alleen mensen, dieren en touwen om de stukken aan elkaar te breien. Iedere man had zijn eigen deel aan het werk, klein of groot. Een man had niets kunnen bereiken.

Ongetwijfeld zagen de werkzame metselaars en mystici en riligieuze leiders hun evenbeeld in de bijen. Ze herkenden in de honingmakers het symbool voor nijverheid wat zij zelf als bouwers van grote cathedralen bezigden.

In de Franse maconnerie heeft de korf in de afbeeldingen een hoge, smalle punt. In de Engelse maconnerie is de korf rond afgebeeld, zoals de nog steeds bestaande korf in Nederland. Zo kan men nog steeds zien of de afbeelding uit Frankrijk of uit Engeland afkomstig is.

Nu wil ik overgaan op hetgeen ik zelf zie aan symbolen binnen een magische loge en het Bijenvolk. Een bijenvolk moet altijd een koningin,weksters en darren hebben, anders kunnen zij niet bestaan. Dit ziet men weer terug binnen de magie. Ook hier kan men pas een nieuwe loge beginnen, een als men drie aspecten bijeen heeft. De Magister Templi en zijn of haar helpers; de oficieren en de overige deelnemers aan het ritueel.

De Wachters van de Poort, ook dit ziet men terug in de korf. De wachter laat geen Broeders of Zusters binnen zonder dat deze zich d.m.v. woord en gebaar hebben doen kennen als lid van de orde. Pas hierna mogen zij de tempel betreden. De wachters bij de bijen laten geen bijen van andere volkeren toe. Zij herkennen hun eigen bijen d.m.v. gebaar (dans) en voáal geur. Alleen de darren mogen bij andere volken visiteren, dit o.a. om degeneratie te voorkomen.

Een bij alleen is niets, kan niets, en overleeft zelfs niet. Bijen overleven alleen als ze samenwerken, pas dan kunnen ze zich ontwikkelen tot een groot en sterk volk. Bij de mensen die bezig zijn met magie of wicca zou dit ook zo moeten zijn; samen zijn wij sterker en beter in staat om onze doelen te verwezelijken. Samenwerkn en delen is hier in het toverwoord. Helaas is dit nog lang niet zover en is de de verleiding van de persoonlijke hebzucht van sommige Magisters groot.

De werksterbijen doorlopen alle functies in de kast. Vanaf het schoonmaken van de cellen tot het halen van voedsel. Ook binnen een magische orde klim je qua functie naar een hogere tree, die weer meer ontwikkeling eist. Hierin schuilt een zekere rangorde, zo ook bij de bijen. Men heeft de moer, dat is de belangrijkste functie bij de bijen, want zonder moer is er geen ontwikkeling, groei van een volk. Deze functie kan men dus vergelijken met de functie van de hoofd van een tempel. Dan de overige zes functies, deze kan iedere lerling in de magie inzichzelf herkennen.

Om hier een paar te noemen in vergelijk met het bijenvolkje zouden we hier in kunnen herkennen:
* De begeleiders van de Leerlingen en zij die nieuw binnenkomen, zij brengen het voedsel aan om de geest te laten werken en zich te ontwikkelen. (Het voedsel halen der bijen.)
* Zij die verantwoordelijk voor het inwendige van de Werplaats. Zoals o.a. zorgen dat-alle voorwerpen die nodig zijn bij een ritueel of Inwijding op de juiste plaats staan. De bijen die binnen de korf de cellen poetsen, schoonmaken, dat deze cellen klaar zijn voor een volgende taak, hetzij voor een eitje of voor het opslaan van voedsel.
* Nadat een ritueel is geschreven wordt deze eerst altijd goedkeuren,voordat het mag worden uitgevoerd. Hij of zij die hier aan werken oriënteerd zich steeds.Dit kan men vergelijken met de oriëntatievlucht van de bijen.
* Dan zijn er nog mensen die praktische zaken doen en alles kwa notuelen en papier werk bij houden.Alles wordt nagekeken opgeborgen. Dit is te vergelijken met het wasproduceren en het voedselopbergen der bijen.
* De functie van de tempel wachters heb ik al eerder genoemd.

De bijen zijn onmisbaar als bevruchters van planten en gewassen. Zonder bevruchting krijgen de planten geen vruchten. Magiërs bevruchten d.m.v. hun kennis en o.a. hun studie de geest van andere deelgenoten in het magisch werk. Hieruit ontstaat kennis. Ook naar buiten toe probeert men kennis te brengen, door de wijze waarop men in het dagelijkse leven staat schittert, als het goed is, deze verworven wijsheid door.

Alles van een volk blijft binnen de korf. Dit gebeurt ook binnen de (magische) loge, alles geschiedt oder de roos.

De bijen zijn blij in de zomer, ze vliegen veel om voedsel te halen, wat in deze tijd overvloedig aanwezig is. Ook is er in deze periode veel broed,dus het volk breidt zich uit. De kast heeft een zo groot mogelijke opening naar het licht.Ook de geboorte van jonge bijen kan men zien als het zoeken naar het licht,d.w.z.het openknagen van de cel, dit vereist veel arbeid van de jonge bij, de weg naar het licht.

Men zegt altijd, dat bijen dansen in de zon, dit klopt echter niet. Bijen geven d.m.v. een dans de plaats aan van de voedselbron t.o.v. de zon. Dit gebeurt op de vliegplank.

In de winter zitten de bijen op elkaar in een tros. Het is donker in de kast, er is geen broed en de bijen vliegen niet. Ze zijn in rust, misschien een innerlijke rust in donker dagen. Ook de ingang is tot het uiterste verkleind. Vooral die innerlijke rust in donkere dagen zie ik als een voorbereiding op het nieuwe (volk) en het licht van de zomer.

Noord passief, is ogenschijnlijk passief, heeft meer met innerlijk werk te maken. Binnen of binnenin jezelf dus. Een kast met de opening naar het Noorden gericht functionnert niet zo goed. Dit is oon een interessant gegeven om in beschouwing te nemen voor Magiërs die vanuit het noorden werken!

Zuiden actief, is meer naar buiten gericht. Een kast op het Zuiden gericht, functionneert veel beter, Er wordt drukker gevlogen omdat het licht eerder in de kast schijnt dan wanneer deze naar het Noorden gericht is.

Nu nog even iets over de oudheid: ln Griekenland werd Demeter vereerd als schenkster van de honing. Haar Priesteressen werden de Melissai genoemd, wat bijen betekent. De medegod heette Melicertes, het geen honingversnijder betekent. En de oude naam van Malta, vanwaar de Maltheser Ridders stammen, is Melita, wat honingland betekent.

Nu nog enige citaten uit het B.d.H.K.die Sterzoeker gevonden heb:
Deut.l:44: zij vervolgden U als bijen en versloegen U.
Ps. 118:12: Zij omringden mij als bijen.
Jes. 7:18: Dat de Here de bijen in het land Assu, tot zich fluiten zal.

Bijen treden elkaar tegemoet in harmonie en gelijkheid. Men zou kunnen zeggen: Zij
ontmoeten elkaar in waardigheid. Hier zou menig mens een voorbeeld aan kunnen nemen!

Sterzoeker hoop hiermede u iets meer te hebben doen kennismaken met het bijzonderheden van het bijenvolkje. Mocht u ervaring hebben met het houden van bijen of veel weten over bijen, schroom dan niet om Sterzoeker uw bevindingen of leuke wetenswaardigheden te mailen. We nemen ze graag op als blog!!