deel 1
De Nieuwe Heksen is een documentaire van Dirk Dumon en Jan de Zutter, uitgezonden geweest op de Belgische televisie. Het is al een oudje, maar toch leuk om deze documentaire eens nader te bekijken en te belichten. Het laat ons zien hoe er naar heksen wordt gekeken door programmamakers. Ook laat het zien hoe heksen zichzelf, in de media, naar de buitenwereld toe presenteren. Veel is er op dit gebied niet verandert en daardoor blijkt deze documentaire aardig actueel.
In deel 1 van de Nieuwe Heksen komen een aantal oude bekenden voorbij en opent direct al met een scene van de de coven van Hera en Arguicha, van Greencraft. ( Nee, dit is niet Sterzoeker's Kritische Magier. Een medearbeidster in de Sterzoeker-kunde wees ons op de mogelijke overeenkomsten ;-))
We zien de coven op een geheime plaats. Het is Hera, die de cirkel opent, en Arguicha, die de wachttoren van het Oosten aanroept, met zijn geweldige stemgeluid. Zo geheim als ze het in de video willen doen voorkomen is de plaats waar de opnames gemaakt zijn helemaal niet. Het betreft hier zeer waarschijnlijk een verlaten klooster in Sluis, die bekend staat om het feit dat wicca groepen hier regelmatig rituelen opvoeren. De gemeente Sluis zit daar behoorlijk mee in de maag.
Arguicha geeft uitleg wat mensen in de wicca aantrekt, dat zijn een aantal elementen: het ecologische, het vrouwelijke en het godinnelijke. Hera geeft uitleg over de functie van de hoge priesters: dat is een opleiding geven, inwijdingen, en het vieren van esbats en sabbats, de 8 jaar feesten. Steun en uitwisselen van informatie staat centraal. Daarna zien we Arguicha met de coven een rondedansje doen. Onderwijl vertelt hij dat wicca een religie is en dat Nederland een onderscheid maakt tussen godsdienst in religie. Bij godsdienst stel je jezelf in dienst van een god, wat vaak betekend dat je als het ware vernedert, over de grond kruipt en opkijkt tegen die god. In een religie is het belangrijke woord religare; de verbinding tot stand brengen met... Arguicha verteld dat zij een verbinding tot stand proberen te brengen met de wereld van de goden. Dit sluit verering niet uit, want zij vereren de godin, maar sfeer waarin dat gebeurd is anders.
De documentaire gaat vanaf dit punt verder met een duik in de geschiedenis en laat ons weten dat moderne hekserij terug gaat op het voorchristelijke in Europa. Het geloof van onze voorouders zou gebaseerd zijn op de vruchtbaarheid van de natuur en ze gebruikten destijds kruiden en spreuken. Hun kunde werd genaamd de wise -craft: de kunst de wijzen.
Vervolgens komt Charon aan het woord. Hij is een heks die alleen werkt, een stadsmens die de oude traditie weer heeft opgenomen, waarin hij het evenwicht hervonden heeft tussen het natuurlijke en bovennatuurlijke. Iets wat hij gemist had toen zijn godsdienst overwegend patriarchaal was. Dan zien we Charon de Godin aanroepen en vertellen over de god en de godin. Charon laat zijn huisaltaar zien, waar hij zijn rituelen uitvoert. Dan laat Charon iets zien waar de kijker die niet op de hoogte is met wicca, of hier de spot mee drijft al op zat te wachten.
Charon gaat Sky-clad (in lucht gekleed) op de buis, omdat zijn rituelen altijd zo worden uitgevoerd. We zien Charon nakende een ronde dansje doen. Wat van ons ook niet had gehoeven. We geloven het zo wel. Wij zien liever een mooi gewaad. Het naakt doen van rituelen is volgens Charon een voorschrift uit de charge; gij zijd vrij en teken dat ge waarlijk vrij pent, zult ge rituelen naakt uitvoeren. Charon heeft hiervoor echter zijn eigen excuus en deze is van meer praktische aard. Hij zit op een kleine ruimte en met vuur en gewaden heb je al snel kleine of grote ongelukken.
Dan gaat de documentaire verder met een groepje sjamanen uit de Ardennen. We zien een groepje moderne geklede mensen onsamenhangend dansbewegingen maken. Een dame wil duidelijk niet in beeld, zij verbergt haar gezicht achter de drum van de trommelaar. Hunebedden, dolmen, megalieten, bronnen, of ouden bomen verbinden deze lieden. Zo te horen verbinden ze zich, middels het produceren van de benodigde decibellen, met de voorchristelijke religies: HEAHOA HEAHOA HEAOHA, gaat het op luide aaneengeschakelde toon.... Je zou ze maar zingende in je achtertuin vinden, nee liever maar niet dus. Wij zijn zeer gesteld op de rust in de natuur. Voor Sjamanen, druïden, is de hele kosmos heilig en ze baseren zich op oude tradities om in contact te komen met het bovennatuurlijke.
De Coven Fik Seymus uit Mol, gebruikt de Keltische en Germaanse mythologie als uitgangspunt voor hun rituelen. We zien een aantal covenleden in een Stenencirkel staan. Fik Seymus trekt met een stok een diepe geul om een stenenkring, waarvan we mogen hopen dat deze kring geen monument in uit de oudheid is, want enige respect voor de archeologie van deze plaats ontbreekt in dit plaatje volledig. Fik Seymus is kruidendeskundige en erf-heks. De kennis erfde hij van zijn grootmoeder. Hij noemt zich een hagadessa: een eigenheimer . Dit is iemand die op een grens leeft, die perfect in wereld kan lopen en aan de andere kant meer met de magische wereld in contact staat.
Hij geeft ook lezingen en legt in documentaire aan kinderen uit wat vliegzalf is. Dit lijkt ons gezien de experimentele neigingen die kinderen nogal eens bezitten geen kost om aan kinderen uit te leggen. Dat zou een echte erf-heks toch moeten beseffen, lijkt ons? Een aantal kinderen zie je dan ook heel verstandig kijken van wat moeten wij nu eigenlijk met de theorie van deze meneer. Van de rest weten we het nog zo niet of zij het verstrekte receptje niet zullen uitproberen. Daarmee eindigt deel 1 van deze documentaire en volgt deel 2:
deel 2
Deel 2 begint met een kleine overlap van deel 1. U kan de teller dus doorschuiven naar 2:30. Daar gaat de documentaire verder met de heskenzalf van Fik Seymus De natuur is zijn inspiratiebron en de eigen geest. Als je met de dingen bezig bent groeien spontaan inzichten en dan kun je belaadde rituelen beter inzicht geven. Het ritueel geeft een duidelijker verbinding met die natuur. Hiervan zijn er die je strikpersoonlijk doet, maar ook de met groep. Aldus Fik Seymus.
We zien de groep weer in de stenenkring en Fik Seymus vertelt dat tussen de graan en hooi oogst, er weinig oogt is en dat men op moment in Europa het spirituele, de ether krachten bij elkaar haalde in de vorm kan een kuidentuil. Deze oude kruidentuil van het vorig jaar wordt verbrand, als de nieuwe kruiden geoogst zijn, als teken van vernieuwing. Daar drinken de heksen samen graag een hieldronk op, op de oogst. Dit maakt deel uit van de cake and wine ceremonie, waarmee de goden bedankt worden voor hun rijke voedselgaven.
Fik Seymus vertelt dat er in Limburg nog heel in wat kerken de magische kruidentuil wordt aangereikt. We zien beelden van een katholieke priester die bossen met kruidentakken zegent met de wijwaterkwast. Fik Seymus heeft dit niet nodig, omdat zij het geheel naar kosmische zegening zelf doen.
De documentairestem vult aan dat de kerk wel meer uit de oude religie heeft overgenomen en dat op heiligenbronnen kapellen werden gebouwd en dat lokale goden Christelijke heiligen werden. En in haar pogingen om de voorchristelijke religies uit te roeien is de kerk ongemeen wreed te werk gegaan. Van de 15e tot en met de 16e eeuw werden duizenden mannen en vooral vrouwen gefolterd en vermoord. In die tijd kreeg het woord heks een negatieve bijklank.
Vervolgens zien we beelden van de Heksenstoet in Beselare, een vreemd jaarlijks terugkerende lokale volksgebruik, van onze zuiderburen. Hierbij worden de heksenverbrandingen feestelijk herdacht.
Heks Hera, die met Arguicha bij dit feest aanwezig is, geeft hierop terecht commentaar; Heks is een geuzennaam. In solidariteit tegenover vervolgden toen en vandaag plaatst ze zich in een zeer moeilijke positie in de buitenwereld. Omdat ze zich heksen noemen is dit een duidelijke keus. Ze durfden naar voren te komen en ze zijn niet als de meesten kwa geloof en ze respecteren wel de kerk en andere geloven, en ze verwacht ook gerespecteerd te worden, maar dat is nog steeds niet echt het geval. Dus ben je heel kwetsbaar als je jezelf heks noemt, maar het is een duidelijke keus omdat te durfden.
Arguicha merkt op dat hij wel achter het folkloristische aspect staat, maar dat het hetzelfde is alsof je een klein concentratiekampje opricht in de zomer om te herdenken wat er met de Joden is gebeurd in de oorlog. Arguicha vindt dat je hier toch wel voorzichtig mee om moet gaan. Enthousiasme en vreugde bij het verbranden van meestal onschuldige mensen, die eigenlijk met hekserij niets te maken hadden, maar die om allerlei andere redenen vervolgt werden. daar kan wel een reukje aan zitten.
Hera merkt op dat mensen ontwetend zijn over de leed van de slachtoffers, wat heel wreed is. Zij voelt dat en is van overtuigt dat ze dit zelf eerder heeft meegemaakt, vanuit het slachtoffer in een vorig leven en dat doet pijn.
Wij zouden er aan toe willen voegen; Blijf ver weg bij dit vreemde Beselarese volksvermaak en waag je er beslist tussen, ook niet als je wordt gevraagd om deel te zijn van een documentaire.
De documentairestem vertelt ons tot slot dat de laatste Belgische heksenproces plaatshad in Turnhout, in de jaren 50.
Dan gaat de documentaire verder met een groepje sjamanen uit de Ardennen. We zien een groepje moderne geklede mensen onsamenhangend dansbewegingen maken. Een dame wil duidelijk niet in beeld, zij verbergt haar gezicht achter de drum van de trommelaar. Hunebedden, dolmen, megalieten, bronnen, of ouden bomen verbinden deze lieden. Zo te horen verbinden ze zich, middels het produceren van de benodigde decibellen, met de voorchristelijke religies: HEAHOA HEAHOA HEAOHA, gaat het op luide aaneengeschakelde toon.... Je zou ze maar zingende in je achtertuin vinden, nee liever maar niet dus. Wij zijn zeer gesteld op de rust in de natuur. Voor Sjamanen, druïden, is de hele kosmos heilig en ze baseren zich op oude tradities om in contact te komen met het bovennatuurlijke.
De Coven Fik Seymus uit Mol, gebruikt de Keltische en Germaanse mythologie als uitgangspunt voor hun rituelen. We zien een aantal covenleden in een Stenencirkel staan. Fik Seymus trekt met een stok een diepe geul om een stenenkring, waarvan we mogen hopen dat deze kring geen monument in uit de oudheid is, want enige respect voor de archeologie van deze plaats ontbreekt in dit plaatje volledig. Fik Seymus is kruidendeskundige en erf-heks. De kennis erfde hij van zijn grootmoeder. Hij noemt zich een hagadessa: een eigenheimer . Dit is iemand die op een grens leeft, die perfect in wereld kan lopen en aan de andere kant meer met de magische wereld in contact staat.
Hij geeft ook lezingen en legt in documentaire aan kinderen uit wat vliegzalf is. Dit lijkt ons gezien de experimentele neigingen die kinderen nogal eens bezitten geen kost om aan kinderen uit te leggen. Dat zou een echte erf-heks toch moeten beseffen, lijkt ons? Een aantal kinderen zie je dan ook heel verstandig kijken van wat moeten wij nu eigenlijk met de theorie van deze meneer. Van de rest weten we het nog zo niet of zij het verstrekte receptje niet zullen uitproberen. Daarmee eindigt deel 1 van deze documentaire en volgt deel 2:
deel 2
Deel 2 begint met een kleine overlap van deel 1. U kan de teller dus doorschuiven naar 2:30. Daar gaat de documentaire verder met de heskenzalf van Fik Seymus De natuur is zijn inspiratiebron en de eigen geest. Als je met de dingen bezig bent groeien spontaan inzichten en dan kun je belaadde rituelen beter inzicht geven. Het ritueel geeft een duidelijker verbinding met die natuur. Hiervan zijn er die je strikpersoonlijk doet, maar ook de met groep. Aldus Fik Seymus.
We zien de groep weer in de stenenkring en Fik Seymus vertelt dat tussen de graan en hooi oogst, er weinig oogt is en dat men op moment in Europa het spirituele, de ether krachten bij elkaar haalde in de vorm kan een kuidentuil. Deze oude kruidentuil van het vorig jaar wordt verbrand, als de nieuwe kruiden geoogst zijn, als teken van vernieuwing. Daar drinken de heksen samen graag een hieldronk op, op de oogst. Dit maakt deel uit van de cake and wine ceremonie, waarmee de goden bedankt worden voor hun rijke voedselgaven.
Fik Seymus vertelt dat er in Limburg nog heel in wat kerken de magische kruidentuil wordt aangereikt. We zien beelden van een katholieke priester die bossen met kruidentakken zegent met de wijwaterkwast. Fik Seymus heeft dit niet nodig, omdat zij het geheel naar kosmische zegening zelf doen.
De documentairestem vult aan dat de kerk wel meer uit de oude religie heeft overgenomen en dat op heiligenbronnen kapellen werden gebouwd en dat lokale goden Christelijke heiligen werden. En in haar pogingen om de voorchristelijke religies uit te roeien is de kerk ongemeen wreed te werk gegaan. Van de 15e tot en met de 16e eeuw werden duizenden mannen en vooral vrouwen gefolterd en vermoord. In die tijd kreeg het woord heks een negatieve bijklank.
Vervolgens zien we beelden van de Heksenstoet in Beselare, een vreemd jaarlijks terugkerende lokale volksgebruik, van onze zuiderburen. Hierbij worden de heksenverbrandingen feestelijk herdacht.
Heks Hera, die met Arguicha bij dit feest aanwezig is, geeft hierop terecht commentaar; Heks is een geuzennaam. In solidariteit tegenover vervolgden toen en vandaag plaatst ze zich in een zeer moeilijke positie in de buitenwereld. Omdat ze zich heksen noemen is dit een duidelijke keus. Ze durfden naar voren te komen en ze zijn niet als de meesten kwa geloof en ze respecteren wel de kerk en andere geloven, en ze verwacht ook gerespecteerd te worden, maar dat is nog steeds niet echt het geval. Dus ben je heel kwetsbaar als je jezelf heks noemt, maar het is een duidelijke keus omdat te durfden.
Arguicha merkt op dat hij wel achter het folkloristische aspect staat, maar dat het hetzelfde is alsof je een klein concentratiekampje opricht in de zomer om te herdenken wat er met de Joden is gebeurd in de oorlog. Arguicha vindt dat je hier toch wel voorzichtig mee om moet gaan. Enthousiasme en vreugde bij het verbranden van meestal onschuldige mensen, die eigenlijk met hekserij niets te maken hadden, maar die om allerlei andere redenen vervolgt werden. daar kan wel een reukje aan zitten.
Hera merkt op dat mensen ontwetend zijn over de leed van de slachtoffers, wat heel wreed is. Zij voelt dat en is van overtuigt dat ze dit zelf eerder heeft meegemaakt, vanuit het slachtoffer in een vorig leven en dat doet pijn.
Wij zouden er aan toe willen voegen; Blijf ver weg bij dit vreemde Beselarese volksvermaak en waag je er beslist tussen, ook niet als je wordt gevraagd om deel te zijn van een documentaire.
De documentairestem vertelt ons tot slot dat de laatste Belgische heksenproces plaatshad in Turnhout, in de jaren 50.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten