Paulo Coelho: Aleph

De Alef is de eerste letter uit het Hebreeuwse alfabet, dat ontstaan is uit het Fenicisch alfabet. In de verzamelingenleer - sinds begin van de 20e eeuw één van de grondslagen van de wiskunde - wordt met de letter alef de kardinaliteit van oneindige verzameling weergegeven. De kardinaliteit van een verzameling is een maat voor het aantal elementen in een verzameling.

In het boek van Paulo Coelho wordt met Aleph bedoeld: een letter zonder vorm of klank, waar je altijd een tweede letter nodig hebt. Aleph staat voor het begin, de oorsprong van de dingen. Aleph verwijst naar de adem, naar de geest die vooraf gaat aan het scheppend spreken. Met de adem begint het leven. In zijn blog schrijft Paulo Coelho dat de Aleph is waar tijd en ruimte samenvallen. Daarbij verwijst hij ook naar een verhaal van Jorge Luis Borges uit "De Aleph en andere verhalen" (een bundel filosofische verhalen met bovennatuurlijke verrassingen). De Aleph staat in dat verhaal voor: die alles bevat wat ooit is geweest en wat ooit zal zijn. Om het duidelijker te maken: voorin het boek Aleph van Paulo Coelho is een citaat opgenomen uit het verhaal :De Aleph, van Jorge Luis Borges:

De Aleph had een diameter van twee, drie centimeter,
maar bevatte wel het hele Universum zonder dat dit aan
omvang inboette. Elk ding ... was oneindig veel dingen,
want ik zag het helder en duidelijk vanuit iedere hoek van het Universum.

In zijn boek legt Paulo Coelho nader uit wat we onder de Aleph dienen te verstaan, daarbij onderscheid makend tussen de kleine en de grote Aleph.

Aleph, het boek van Paulo Coelho
Bij uitgeverij De Arbeiderspers is op 25 augustus 2011 het boek Aleph van Paulo Coelho verschenen. Het boek verschijnt tegelijkertijd ook in meer dan 60 andere landen, wat wel iets zegt over de vermaardheid van Paulo Coelho als spiritueel schrijver.

Je zou denken dat je, naarmate je ouder wordt, je in een zeker equilibrium in je denken en doen, in je persoonlijke innerlijke ervaring mag verheugen. En als je dat evenwicht weet te bewaren, is dat fijn. Maar het kan ook zijn dat er iets gaat knagen, dat je in een sleur terechtkomt; in een zekere mate van verveling, het gevoel dat je niet meer echt leeft. Het moment waarop je je afvraagt of je bent waar je wilt zijn en of je doet wat je wilt doen. Dat is wat Paulo overkomt: een geloofscrisis, een depressie. Zijn leermeester J. geeft hem een duwtje. Paulo gaat op een maandenlange pelgrimstocht, waarvan het traject van de Trans-Siberische Spoorlijn deel uitmaakt. Aleph is het verslag van deze pelgrimstocht, niet in de zin van een reisverslag maar eerder in de zin van een verslag van de reis van zijn ziel. Die reis van zijn ziel begint eigenlijk, wanneer hij Hilal, een jonge vrouw van Turkse origine, in de groene ogen kijkt. (Zij beweert dat Paulo en zij elkaar kunnen redden. Hilal ligt ook met zichzelf in de knoop door gebeurtenissen uit haar verleden). "Ik kijk naar het licht, naar een heilige plek, en een golf komt op me af, vult me met vrede en liefde, al gaan die dingen bijna nooit samen. Ik zie mezelf en tegelijkertijd zijn daar olifanten in Afrika, hun slurf in de lucht, kamelen in de woestijn, mensen die in een bar in Buenos Aires aan het praten zijn etc. ........... Ik ben in de Aleph, het punt waar alles samenvalt in ruimte en tijd".
Paulo heeft Hilal in een vorige incarnatie ontmoet en wil weten wat er toen gebeurd is. Het is iets waarvoor hij haar vergiffenis vraagt. Door de oefening met de lichtring keert Paulo terug naar zijn incarnatie als Jezuïet tijdens de Inquisitie en komt er vervolgens achter wat hij gedaan heeft of liever gezegd nagelaten heeft t.o.v. Hilal.

De boodschap voor de lezer
Zoals Paulo's leermeester hem een duwtje in de rug gaf, moet dit boek de lezer stimuleren om te kiezen voor verandering, een volgende stap te zetten, in je dromen te geloven en het onbekende te overwinnen. Als je jezelf vragen blijft stellen en bewust leeft, is elk moment een nieuw begin. Deze en meer slogans die op de achterkant van het boek staan, zouden door iedere goeroe geroepen kunnen worden. Coelho levert met Aleph een inspiratiebron dát je geen genoegen moet nemen met een sleets (ziele)leven. Die inspiratie is o.a. terug te vinden in de intensiteit waarmee Coelho beschrijft dat hij voelt hoe hij weer leeft. "Ik huil omdat er geen andere manier is om uit te drukken wat ik voel: ik leef. In elke porie, in elke vezel van mijn lijf leef ik, ik ben nooit geboren en nooit gestorven". Aleph is geen handboek hóe je jezelf/je ziel weer tot leven brengt; dat blijft je eigen pakkie-an. Want laten we eerlijk zijn, het is niet iedereen gegeven om een lange reis te maken, laat staan de Aleph te betreden en je vorige incarnaties te (her)beleven. Dat eerste - een lange reis maken - kun je ook overdrachtelijk zien: het leven is een weg en een zoektocht, die je vormt en verandert, aldus Coelho. Maar aan het laatste - de Aleph betreden en door middel van een oefening in een vorige incarnatie terechtkomen - is de conditio sine qua non verbonden dat je dat ook moet willen en daarvoor ook over een bepaalde kennis moet beschikken. In zijn nawoord waarschuwt Coelho voor de oefening met de lichtring "omdat elke terugkeer naar het verleden zonder een minimale kennis van het gebeuren rampzalige consequenties kan hebben". Overigens is Coelho daarin eerlijk; hij schrijft dat hij opnieuw verbonden is met zichzelf en het magisch Universum om hem heen, maar dat je dat ook net zo hard weer kunt vergeten en dan weer opnieuw op zoek moet naar de schatten en wonderen, die het leven interessant maken. Vallen en opstaan, heet dat in goed Nederlands.

Aleph is een mooi spiritueel relaas geworden, op overtuigende wijze op papier gezet door de begenadigde, inspirerende schrijver die Paulo Coelho nu eenmaal is